درمان بیماری مولتیپل اسکلروزیس / ام اس (Multiple sclerosis/MS)
هیچ درمان قطعی برای بیماری مولتیپل اسکلروزیس وجود ندارد. درمان معمولاً بر تسریع بهبودی پس از حملات، کند کردن پیشرفت بیماری و مدیریت علائم ام اس متمرکز است. برخی از افراد علائم خفیفی دارند که نیازی به درمان ندارند.
درمان حملات ام اس
۱. کورتیکواستروئیدها مانند پردنیزولون خوراکی و متیل پردنیزولون وریدی برای کاهش التهاب عصبی تجویز می شوند. عوارض جانبی ممکن است شامل بی خوابی، افزایش فشار خون، افزایش سطح گلوکز خون، نوسانات خلقی و احتباس مایعات باشد.
۲. تبادل پلاسما (پلاسمافرزیس). قسمت مایع بخشی از خون شما (پلاسما) برداشته شده و از سلول های خونی شما جدا می شود. سپس سلول های خونی با محلول پروتئینی (آلبومین) مخلوط شده و به بدن بازگردانده می شوند. اگر علائم شما جدید، شدید و به استروئیدها پاسخ نداده باشد، ممکن است از تعویض پلاسما استفاده شود.
درمان هایی برای اصلاح روند پیشرفت
بسته به نوع بیماری ام اس شما، پزشک از داروهای مختلفی برای کند کردن روند این بیماری استفاده می کند از جمله: اوکرلیزوماب (ocrelizumab .
احتمال پیشرفت کسانی که از این درمان ها استفاده می کنند نسبت به کسانی که درمان نشده اند کمی کمتر است.
بیشتر پاسخ ایمنی مرتبط با ام اس در مراحل اولیه بیماری رخ می دهد. درمان تهاجمی با این داروها در اسرع وقت می تواند میزان عود را کاهش دهد، شکل گیری ضایعات جدید را کاهش دهد و به طور بالقوه خطر آتروفی مغز و ناتوانی را کاهش دهد.
بسیاری از درمانهای اصلاحکننده روند بیماری که برای اماس استفاده میشوند، خطرات قابلتوجهی برای سلامتی دارند. انتخاب درمان مناسب برای شما بستگی به در نظر گرفتن دقیق عوامل زیادی دارد، از جمله مدت و شدت بیماری، اثربخشی درمانهای قبلی، سایر مسائل بهداشتی، هزینه و وضعیت فرزندآوری.
گزینههای درمانی شامل داروهای تزریقی و خوراکی است.
درمان های تزریقی عبارتند از:
۱. اینترفرون بتا. این داروها از رایج ترین داروهایی هستند که برای درمان ام اس تجویز می شوند. آنها زیر پوست یا داخل ماهیچه تزریق می شوند و می توانند دفعات و شدت عود را کاهش دهند.
عوارض جانبی اینترفرون ها ممکن است شامل علائم شبه آنفولانزا و واکنش هایی در محل تزریق باشد.
برای نظارت بر آنزیم های کبدی خود به آزمایش خون نیاز دارید زیرا آسیب کبدی یکی از عوارض جانبی احتمالی استفاده از اینترفرون است. افرادی که اینترفرون مصرف می کنند ممکن است آنتی بادی های خنثی کننده ای تولید کنند که می تواند اثربخشی دارو را کاهش دهد.
۲. گلاتیرامر استات. این دارو ممکن است به جلوگیری از حمله سیستم ایمنی بدن به میلین کمک کند و باید زیر پوست تزریق شود. عوارض جانبی ممکن است شامل تحریک پوست در محل تزریق باشد.
درمان های خوراکی عبارتند از:
۱. فینگولیمود. این داروی خوراکی یک بار در روز، میزان عود را کاهش می دهد.
شما باید ضربان قلب و فشار خون خود را به مدت شش ساعت پس از اولین دوز کنترل کنید زیرا ممکن است ضربان قلب کند شود. سایر عوارض جانبی عبارتند از عفونت های جدی نادر، سردرد، فشار خون بالا و تاری دید.
۲. دی متیل فومارات. این داروی خوراکی دو بار در روز، می تواند عود را کاهش دهد. عوارض جانبی ممکن است شامل گرگرفتگی، اسهال، حالت تهوع و کاهش تعداد گلبول های سفید خون باشد. این دارو به نظارت منظم آزمایش خون نیاز دارد.
۳. دیروکسیمل فومارات. این کپسول دو بار در روز، شبیه دی متیل فومارات است اما معمولاً عوارض جانبی کمتری ایجاد می کند. برای درمان اشکال عودکننده ام اس تایید شده است.
۴. تری فلونوماید. این داروی خوراکی یک بار در روز، می تواند میزان عود را کاهش دهد. تری فلونوماید می تواند باعث آسیب کبدی، ریزش مو و سایر عوارض جانبی شود. مصرف این دارو در مردان و زنان با نقایص مادرزادی همراه است. بنابراین، هنگام مصرف این دارو و تا دو سال پس از آن، از روش های پیشگیری از بارداری استفاده کنید. زوج هایی که تمایل به باردار شدن دارند، باید با پزشک خود در مورد راه های دفع سریع دارو از بدن صحبت کنند. این دارو به نظارت منظم آزمایش خون نیاز دارد.
۵. سیپونیمود (مایزنت). تحقیقات نشان می دهد که این داروی خوراکی یک بار در روز، می تواند میزان عود را کاهش دهد و به کند کردن پیشرفت ام اس کمک کند. همچنین برای ام اس پیشرونده ثانویه تایید شده است. عوارض جانبی احتمالی شامل عفونت های ویروسی، مشکلات کبدی و کاهش تعداد گلبول های سفید خون است. سایر عوارض جانبی احتمالی شامل تغییر در ضربان قلب، سردرد و مشکلات بینایی است. سیپونیمود برای جنین در حال رشد مضر است، بنابراین زنانی که ممکن است باردار شوند باید هنگام مصرف این دارو و تا ۱۰ روز پس از قطع دارو از روش های پیشگیری از بارداری استفاده کنند. برخی ممکن است نیاز به کنترل ضربان قلب و فشار خون به مدت شش ساعت پس از اولین دوز داشته باشند. این دارو به نظارت منظم آزمایش خون نیاز دارد.
۶. کلادریبین. این دارو به طور کلی به عنوان خط دوم درمان برای مبتلایان به ام اس تجویز می شود. این دارو در دو دوره درمانی، هر بار در بازه دو هفته ای و در طول دو سال تجویز می شود. عوارض جانبی شامل عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی، سردرد، تومورها، عفونت های جدی و کاهش سطح گلبول های سفید خون است. افرادی که عفونت های مزمن فعال یا سرطان دارند نباید از این دارو استفاده کنند و همچنین زنان باردار یا شیرده نباید این دارو را مصرف کنند. مردان و زنان باید هنگام مصرف این دارو و تا شش ماه بعد از روش های پیشگیری از بارداری استفاده کنند. ممکن است در حین مصرف کلادریبین نیاز به نظارت با آزمایش خون داشته باشید.
درمان های انفوزیونی عبارتند از:
۱. اکرایزوماب (Ocrelizumab). این داروی آنتی بادی مونوکلونال انسانی تنها داروی تایید شده توسط FDA برای درمان هر دو نوع عود کننده و پیشرونده اولیه ام اس است. کارآزماییهای بالینی نشان داد که میزان عود را در بیماری عودکننده کاهش میدهد و بدتر شدن ناتوانی را در هر دو شکل بیماری کاهش میدهد.
این دارو از طریق انفوزیون داخل وریدی توسط پزشک انجام می شود. عوارض جانبی مربوط به تزریق ممکن است شامل تحریک در محل تزریق، فشار خون پایین، تب و حالت تهوع و غیره باشد. برخی از افراد، از جمله افرادی که دارای عفونت هپاتیت بی B هستند، ممکن است نتوانند اکرلیزوماب مصرف کنند. این دارو همچنین ممکن است خطر ابتلا به عفونت ها و برخی از انواع سرطان، به ویژه سرطان سینه را افزایش دهد.
۲. ناتالیزوماب. این دارو برای جلوگیری از حرکت سلول های ایمنی بالقوه آسیب رسان از جریان خون به مغز و نخاع طراحی شده است. ممکن است برای برخی از افراد مبتلا به ام اس شدید به عنوان خط اول درمان یا در برخی دیگر به عنوان خط دوم درمان در نظر گرفته شود.
این دارو خطر یک عفونت ویروسی بالقوه جدی مغز به نام لکوانسفالوپاتی چند کانونی پیشرونده (PML) را در افرادی که از نظر آنتی بادی برای عامل ایجاد کننده ویروس PML JC مثبت هستند، افزایش می دهد. افرادی که آنتی بادی ندارند در معرض خطر بسیار پایین PML هستند.
۳. آلمتوزوماب. این دارو با هدف قرار دادن پروتئین روی سطح سلول های ایمنی و کاهش گلبول های سفید خون به کاهش عود بیماری ام اس کمک می کند. این اثر می تواند آسیب بالقوه عصبی ناشی از گلبول های سفید را محدود کند. اما خطر ابتلا به عفونتها و اختلالات خودایمنی، از جمله خطر بالای بیماریهای خودایمنی تیروئید و بیماری نادر کلیوی با واسطه ایمنی را نیز افزایش میدهد.
درمان با آلمتوزوماب شامل ۵ روز متوالی انفوزیون دارو و ناتالیزوماب (تیسابری). این دارو برای جلوگیری از حرکت سلول های ایمنی بالقوه آسیب رسان از جریان خون شما به مغز و نخاع طراحی شده است. ممکن است برای برخی از افراد مبتلا به ام اس شدید به عنوان خط اول درمان یا در برخی دیگر به عنوان خط دوم درمان در نظر گرفته شود.
این دارو خطر یک عفونت ویروسی بالقوه جدی مغز به نام لکوانسفالوپاتی چند کانونی پیشرونده (PML) را در افرادی که از نظر آنتی بادی برای عامل ایجاد کننده ویروس PML JC مثبت هستند، افزایش می دهد. افرادی که آنتی بادی ندارند در معرض خطر بسیار پایین PML هستند.
آلمتوزوماب (کامپات، لمترادا). این دارو با هدف قرار دادن پروتئین روی سطح سلول های ایمنی و کاهش گلبول های سفید خون به کاهش عود بیماری ام اس کمک می کند. این اثر می تواند آسیب بالقوه عصبی ناشی از گلبول های سفید را محدود کند. اما خطر ابتلا به عفونتها و اختلالات خودایمنی، از جمله خطر بالای بیماریهای خودایمنی تیروئید و بیماری نادر کلیوی با واسطه ایمنی را نیز افزایش میدهد.
درمان با آلمتوزوماب شامل ۵ روز متوالی انفوزیون دارو و سپس یک سال بعد به مدت سه روز متوالی دیگر انفوزیون است. واکنش های انفوزیون با آلمتوزوماب رایج است.
آلمتوزوماب معمولاً برای مبتلایان به ام اس تهاجمی یا به عنوان خط دوم درمان برای بیمارانی که داروهای دیگری برای ام اس را شکست داده اند توصیه می شود.
درمان علائم و نشانه های ام اس
۱. فیزیوتراپی. یک فیزیوتراپیست یا کاردرمانگر میتواند تمرینات کششی و تقویتی را به شما آموزش دهد و به شما نشان دهد که چگونه از دستگاهها برای سهولت در انجام کارهای روزانه استفاده کنید.
فیزیوتراپی همراه با استفاده از وسایل کمک حرکتی در صورت لزوم می تواند به مدیریت ضعف پا و سایر مشکلات راه رفتن که اغلب با ام اس مرتبط است کمک کند.
۲. شل کننده های عضلانی. ممکن است سفتی یا اسپاسم عضلانی دردناک یا غیرقابل کنترل، به ویژه در پاهای خود تجربه کنید. شل کننده های عضلانی مانند باکلوفن، تیزانیدین و سیکلوبنزاپرین ممکن است کمک کنند. درمان بوتولینوم توکسین A گزینه دیگری در بیماران مبتلا به اسپاسم است.
۳. داروهایی برای کاهش خستگی. آمانتادین، مودافینیل و متیل فنیدات (ریتالین) ممکن است در کاهش خستگی مرتبط با ام اس مفید باشند. برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان افسردگی، از جمله مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین، ممکن است توصیه شوند.
۴. دارو برای افزایش سرعت راه رفتن. دافامپریدین ممکن است به افزایش اندکی سرعت راه رفتن در برخی افراد کمک کند. افرادی که سابقه تشنج یا اختلال عملکرد کلیه دارند نباید از این دارو استفاده کنند.
۵. سایر داروها. همچنین ممکن است برای افسردگی، درد، اختلال عملکرد جنسی، بی خوابی و مشکلات کنترل مثانه یا روده که با ام اس مرتبط هستند، داروهایی توسط پزشک تجویز شود.
دیدگاهتان را بنویسید