آیا سیاتیک کاذب همان سندرم پیریفورمیس است؟

“سیاتیک کاذب” همان “سندرم پیریفورمیس” است و به دردی اطلاق می‌شود که از لگن و باسن شروع می‌شود و تا انتهای ساق پا ادامه می‌یابد. این مشکل اغلب با کمردرد همراه است که می‌تواند کم و بیش شدیدتر از درد ساق پا باشد. علاوه بر درد، سایر احساسات شامل اسپاسم، سوزن سوزن شدن یا بی حسی در امتداد عصب سیاتیک است که می‌تواند به پایین همسترینگ و پاها حرکت کند. این علائم می‌تواند دو طرفه یا در یک طرف رخ دهد.

علایم سیاتیک کاذب

یکی از علائم رایج سیاتیک کاذب، درد شدید آزاردهنده است که از قسمت پایین کمر، در سرتاسر باسن منتشر می‌شود، که تا زانو ادامه می‌یابد. همچنین در هنگام دراز کشیدن مشکلاتی در بلند کردن پا وجود دارد.

درد در سیاتیک کاذب بیشتر به کنار ران تیر می‌کشد، در حالیکه در سیاتیک واقعی، این درد در پشت ران‌ها حس می‌شود.

درد لزوماً شدید نیست، اما می‌تواند منتشر شود. دردهای ناشی از این عارضه می‌توانند به طور متناوب بیایند و بروند، بدان معنی که هر کسی که تحت تأثیر آن قرار می‌گیرد، ممکن است دوره‌های طولانی بدون درد و مشکل داشته باشد.

علت سیاتیک کاذب

علت سیاتیک از مشکلات مهره یا مشکلات دیسک و بیرون زدگی آن و یا سفت شدن عضلات اطراف این ساختارها و سفت شدن عضلات در هر نقطه از طول عصب سیاتیک، متغیر است. زمانی که فتق دیسک کمر یکی از ریشه‌های عصب سیاتیک را تحت فشار قرار دهد، سیاتیک واقعی رخ می‌دهد. اما، هنگامی که عضله منقبض در باسن یا اندام تحتانی عصب سیاتیک را فشرده می‌کند، سیاتیک کاذب نامیده می‌شود.

نکته مهم این است که علائم سیاتیک واقعی و کاذب بسیار شبیه هم هستند و تفاوت‌های جزیی دارند.

عصب سیاتیک، قطورترین عصب بدن است و از لگن تا پایین پاها کشیده شده است. این عصب در مسیر خود از توده‌ای از عضلات چرخاننده خارجی لگن (hip’s external rotator muscles) عبور می‌کند. عصب سیاتیک از سوراخ سیاتیک بزرگ (greater sciatic foramen) خارج می‌شود و می‌تواند به صورت سطحی از روی عضله پیرفورمیس عبور کند و یا از زیر آن و حتی از داخل آن عبور کند. اسپاسم و گرفتگی در عضله پیریفورمیس می‌تواند باعث فشردگی عصب سیاتیک و ارسال درد، گزگز و بی‌حسی به پایین ساق پا شود. این توصیف در دسته سیاتیک کاذب قرار می‌گیرد و به آن سندرم پیریفورمیس می‌گویند.

سندرم پیریفورمیس گاهی اوقات به عنوان سیاتیک “جیب پشتی” (back pocket sciatica) شناخته می‌شود. افرادی که کیف پول را در جیب پشتی خود نگه می‌دارند و در طول روز روی آن می‌نشینند، اغلب علائم درد در پشت و پایین ساق پا دارند. فشار اضافی روی باسن می‌تواند باعث سفت شدن ماهیچه‌های باسن شود که می‌تواند عصب سیاتیک را تحت فشار قرار دهد.

اما علل متفاوتی می‌توانند باعث سندرم پیریفورمیس شوند. مواردی مانند فشار وارد شده به کمر، آسیب به پا یا زانو یا پوشیدن کفش نامناسب می‌تواند از علل ایجاد این مشکل باشد. ممکن است افراد مبتلا در پاهای خود مشکل داشته باشند یا طول پاهایشان متفاوت باشد.

ذکر این نکته ضروری است که سیاتیک کاذب به دلیل تحریک شدید عصب سیاتیک رخ نمی‌دهد. این مشکلات بیشتر به دلایلی مانند نشستن بیش از حد طولانی در مقابل رایانه یا بلند کردن چیزی سنگین در حین باغبانی است. برای جلوگیری از بازگشت درد، باید علل را پیدا کنید و عامل محرک را برطرف کنید.

درمان سیاتیک کاذب یا سندرم پیریفورمیس

درمان سیاتیک کاذب بسته به علل آن می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد. برای درمان این بیماری و جلوگیری از بازگشت درد، باید علل را پیدا کنید و عامل محرک را برطرف کنید.

اگر مبتلا به سیاتیک کاذب هستید، باید سعی کنید به طور معمول حرکت کنید، اما از بلند کردن اجسام سنگین پرهیز کنید. حرکت اغلب بهترین درمان است، زیرا به بدن کمک می‌کند که خود را بهبود بخشد. با این حال، در بسیاری از موارد، مراجعه به فیزیوتراپیست‌ها، کایروپراکترها یا ناپراپات می‌تواند به درمان کمک کند. این افراد اطلاعات زیادی در مورد کمر دارند و می‌توانند اشکال درمانی مختلفی مانند تمرینات ورزشی، تمرینات کششی مانند تمرینات یوگا، طب سوزنی و ماساژ را پیشنهاد کنند.

اگر بتوانید بدون اینکه درد شدید شود، با تمرینات کنار بیایید، می‌توانید عضلات خود را تقویت کنید، جریان خون را افزایش دهید و تحرک بدن را افزایش دهید. این نکات می‌تواند به کاهش درد ناشی از سیاتیک کاذب کمک کند.

به طور کلی، تکنیک‌های دستکاری بافت نرم (soft tissue manipulation techniques) مانند ماساژ عمیق بافتی (deep tissue massage)، درمان آزادسازی فعال و گراستون (active release therapy and Graston)، که روی عضلات آسیب‌دهنده (بیش از حد سفت) اعمال می‌شود، تسکین را به همراه خواهد داشت، زمانی که بافت‌های آسیب دیده، انعطاف پذیری خود را بازیابند.

پیشگیری از سیاتیک کاذب

سیاتیک کاذب می‌تواند به دلیل پوسچر نامناسب بدن ایجاد شود. بنابراین، برای جلوگیری از این بیماری، یک نکته این است که به وضعیت بدن خود فکر کنید، به خصوص اگر چندین ساعت جلوی کامپیوتر کار می‌کنید. نکته دیگر این است که یک جفت کفش خوب تهیه کنید. این نکات همچنین ممکن است خطر ابتلا به آرتروز کمر را کاهش دهد.

مهم: تفاوت سیاتیک کاذب و سیاتیک معمول در چیست؟

اگر به سیاتیک کاذب مبتلا باشید، دردی را در قسمت پایین کمر احساس خواهید کرد که به یک یا هر دو پا تیر می‌کشد و این علامت دقیقاً مشابه سیاتیک واقعی است. با این حال، بر خلاف نسخه واقعی، درد سیاتیک کاذب به زیر زانو تیر نمی‌کشد و درد آن به اندازه سیاتیک واقعی قوی نیست.

توجه به این نکته مهم است که بیشتر افراد دچار سیاتیک کاذب هستند و نه سیاتیک واقعی.

تفاوت بین سیاتیک کاذب و واقعی در واقع به علت ایجاد آنها برمی‌گردد. همانطور که گفته شد، سیاتیک شامل نوعی تحریک یا فشار بر روی عصب سیاتیک در قسمت تحتانی کمر است که اغلب به شکل مشکل دیسک یا تنگی کانال نخاعی رخ می‌دهد. این باعث می‌شود که درد به طور طبیعی شدید باشد و به طور کلی در سراسر مسیر عصب سیاتیک کشیده شود و از کمر به پایین تا پاها گسترش یابد. این امر علاوه بر ایجاد درد، بر حس‌ها و احساس قدرت اندام نیز تأثیر می‌گذارد.

در مورد سیاتیک کاذب، نوعی درد ارجاعی وجود دارد که منشا آن عضلات، مفاصل یا تحریک عصبی خارجی در ناحیه کمر و باسن است. شدت درد در این حالت کمتر است و بنابراین به ندرت بر حس یا قدرت اندام تأثیر می‌گذارد.