اکسی توسین، هورمون عشق

اکسی توسین یک هورمون* طبیعی است که باعث تحریک انقباضات رحم در زایمان و شیردهی بعد از زایمان می‌شود. همچنین بر جنبه‌های رفتار انسان و دستگاه تناسلی زن و مرد تأثیر می‌گذارد.

هیپوتالاموس اکسی توسین را می‌سازد، اما غده هیپوفیز خلفی آن را ذخیره کرده و در جریان خون آزاد می‌کند. هیپوتالاموس بخشی از مغز است که عملکردهایی مانند فشار خون، ضربان قلب، دمای بدن و هضم را کنترل می‌کند. غده هیپوفیز یک غده درون ریز کوچک به اندازه نخود است که در پایه مغز و زیر هیپوتالاموس قرار دارد.

*هورمون‌ها مواد شیمیایی هستند که عملکردهای مختلف بدن را با انتقال پیام از طریق خون به اندام‌ها، عضلات و سایر بافت‌ها هماهنگ می‌کنند.

عملکرد اکسی توسین چیست؟

دو عملکرد اصلی اکسی توسین تحریک انقباضات رحم در زمان زایمان و تحریک انقباضات بافت پستان برای کمک به شیردهی پس از زایمان است.

اکسی توسین همچنین به عنوان یک پیام رسان شیمیایی در مغز عمل می‌کند و نقش مهمی در بسیاری از رفتارهای انسانی و تعاملات اجتماعی دارد، از جمله:

• برانگیختگی جنسی
• به رسمیت شناختن (Recognition)
• اعتماد کردن
• دلبستگی عاشقانه
• پیوند والد و نوزاد

اثرات اکسی توسین بر مغز پیچیده است. دانشمندان در حال حاضر روی نقش اکسی توسین در شرایط مختلف تحقیق می‌کنند، از جمله:

• اعتیاد
• بی اشتهایی (Anorexia)
• اضطراب
• اختلال طیف اوتیسم
• افسردگی
• اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)

سطح اکسی توسین چگونه کنترل می‌شود؟

اکسی توسین یکی از معدود هورمون‌هایی است که دارای حلقه بازخورد مثبت است. این بدان معنی است که انتشار اکسی توسین منجر به اعمالی می‌شود که غده هیپوفیز را تحریک می‌کند تا حتی بیشتر از آن آزاد شود!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

بیشتر هورمون‌ها پس از آزاد شدن، حلقه‌های بازخورد منفی ایجاد می‌کنند، به این معنی که بدن شما هورمون کمتری را پس از تأثیر آن بر بدن آزاد می‌کند.

با انقباضات رحمی در زایمان، فشار وارده بر دهانه رحم از سوی جنین، هیپوفیز را تحریک می‌کند تا اکسی توسین ترشح کند. رهاسازی تا زمان تولد نوزاد ادامه می‌یابد. در دوران شیردهی، مکیدن کودک، هیپوفیز را تحریک می‌کند تا اکسی توسین ترشح کند تا شیر را در بافت سینه فشار دهد. رهاسازی ادامه می‌یابد تا زمانی که کودک شیر خوردن را متوقف کند و زمانی که کودک دوباره شیر بخورد، این فرایند دوباره شروع می‌شود.

وقتی سطح اکسی توسین پایین باشد، چه اتفاقی می‌افتد؟

داشتن سطوح پایین‌تر از حد طبیعی اکسی توسین نادر است.

سطوح پایین اکسی توسین می‌تواند انقباضات رحم را در طول فرآیند زایمان متوقف کند و از خروج شیر پس از زایمان جلوگیری کند. اگرچه نادر است، اما شایع‌ترین علت سطوح پایین اکسی‌توسین، پان هیپوفیتاریسم است، وضعیتی که در آن تمام هورمون‌هایی که غده هیپوفیز ترشح می‌کند، کمتر از حد طبیعی است.

سطوح پایین اکسی توسین با اختلال طیف اوتیسم و علائم افسردگی مرتبط است. دانشمندان هنوز در حال تحقیق در مورد ارتباط بین اکسی توسین و این شرایط و پتانسیل استفاده از اکسی توسین مصنوعی به عنوان یک درمان هستند.

وقتی سطح اکسی توسین بالا باشد، چه اتفاقی می‌افتد؟

داشتن سطوح اکسی توسین بالاتر از حد نرمال برای افراد مونث بسیار نادر است و سمیت اکسی توسین نامیده می‌شود. این مشکل منجر به یک رحم بیش فعال می‌شود و باعث افزایش توده عضلانی رحم (هیپرتروفی) می‌شود که به دلیل نداشتن فضای کافی در رحم برای نگه داشتن جنین، بارداری را محدود می‌کند.

برای افراد مذکر، سطوح بالای اکسی توسین با هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) مرتبط است. BPH وضعیتی است که در آن پروستات، بخشی از بدن به اندازه گردو که از بافت غده‌ای و عضلانی ساخته شده است، بزرگ می‌شود.

پروستات قسمتی از مجرای ادرار را احاطه کرده است، که لوله‌ای است که ادرار و اسپرم را از بدن خارج می‌کند. BPH می‌تواند ادرار کردن را دشوار کند. BPH بیش از نیمی از مردان بالای ۶۰ سال را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

چرا اکسی توسین داروی عشق نامیده می‌شود؟

از آنجایی که اکسی توسین با اعتماد، برانگیختگی جنسی و ایجاد رابطه مرتبط است، گاهی اوقات به عنوان “هورمون عشق” نامیده می‌شود. وقتی کسی را در آغوش می‌گیرید و زمانی که ارگاسم را تجربه می‌کنید، سطح اکسی توسین نیز افزایش می‌یابد.