مزایای ترتینوئین و نحوه استفاده صحیح از آن
ترتینوئین یا رتینوئیک اسید یک داروی موضعی است که معمولا در درماتولوژی و برای درمان بیماری‌های مختلف پوستی استفاده می‌شود. این دارو مشتق شده از ویتامین A است و با نام‌های تجاری مختلفی شناخته می‌شود. ترتینوئین در شکل‌ها و فرمول‌های مختلف از جمله کرم‌ها، ژل‌ها،پمادها و لوسیون‌ها موجود است.
مزایای استفاده از ترتینوئین
مهم‌ترین مزایا و کاربردهای استفاده از ترتینوئین عبارت‌اند از:
- درمان آکنه: ترتینوئین در درجه اول برای درمان آکنه ولگاریس استفاده می‌شود. با تقویت گردش سلول‌های پوست و کاهش ایجاد ضایعات آکنه مانند جوش‌های سرسفید، سرسیاه و جوش‌های التهابی عمل می‌کند. همچنین می‌تواند به محو شدن جای آکنه در طول زمان کمک کند.
- فواید ضد پیری: ترتینوئین همچنین دارای اثرات ضد پیری است. این دارو می‌تواند تولید کلاژن را تحریک کرده و ظاهر خطوط ریز، چین و چروک و پوست آسیب دیده از آفتاب را بهبود بخشد. استفاده منظم از ترتینوئین می‌تواند به پوستی صاف‌تر و جوان‌تر منجر شود.
- درمان هایپرپیگمانتاسیون: ترتینوئین می‌تواند در درمان انواع خاصی از هایپرپیگمانتاسیون مانند ملاسما و لکه‌های پیری موثر باشد. با افزایش گردش سلولی و افزایش ریزش سلول‌های رنگدانه شده پوست به یکدست کردن رنگ پوست و محو شدن لکه‌های تیره کمک می‌کند.
- درمان مشکلات کراتین سازی پوست: این دارو گاهی اوقات برای رسیدگی به شرایطی که شامل کراتینه شدن غیرطبیعی است، مانند پسوریازیس، ایکتیوز، و کراتوز فولیکولی و همچنین برای درمان زگیل‌های مسطح استفاده می‌شود.
- درمان آکنه‌های شدید به همراه آنتی بیوتیک‌های سیستمیک: ترتینوئین را می توان با آنتی بیوتیک‌های سیستمیک ترکیب کرد تا سطوح مختلف شدت آکنه، از جمله آکنه شدید کنگلوبات (درجه 17) را هدف قرار دهد، اگرچه استفاده مستقل از آن ممکن است کاملاً مؤثر نباشد.
نحوه عملکرد ترتینوئین
ترتینوئین در تقویت گردش سلولی و کاهش فعالیت ژن‌های مرتبط با چسبندگی فولیکول‌های اپیدرمی نقش دارد و در نتیجه تشکیل میکروکومدون‌ها را کاهش می‌دهد. این فعالیت منجر به تغییراتی در ساختار پروتئین‌های مرتبط می‌شود. ترتینوئین در از بین بردن جوش‌های سر سفید یا سر سیاه، معروف به کومدون، موثر است. علاوه بر این، استفاده از آن به عنوان یک اقدام پیشگیرانه در برابر ایجاد این کومدون‌ها عمل می‌کند.
نحوه استفاده از ترتینوئین
برای استفاده به نکات زیر توجه کنید:
- ترتینوئین باید روی پوست تمیز و خشک و معمولاً در شب‌ها قبل از خواب استفاده شود.
- مقداری به اندازه یک نخود معمولاً برای پوشاندن کل صورت کافی است.
- مهم است که با غلظت کمتر شروع کنید و برای جلوگیری از تحریک شدن پوست، غلظت آن را به تدریج افزایش دهید.
- صبح روز بعد صورت خود را با یک شوینده ملایم شسته و از یک مرطوب کننده حاوی ضدآفتاب استفاده کنید.
ترتینوئین یک درمان طولانی مدت است و در ابتدا و در ۷ تا ۱۰ روز اول ممکن است ظاهر آکنه و علایم شما بدتر شود. نتایج قابل مشاهده ممکن است چندین هفته تا چند ماه استفاده مداوم طول بکشد. استفاده مداوم اغلب برای حفظ بهبودی‌ها ضروری است.
عوارض جانبی استفاده از ترتینوئین
- حساسیت پوستی: ترتینوئین در ابتدا می‌تواند باعث تحریک پوست، قرمزی، لایه برداری و خشکی پوست، به ویژه در چند هفته اول استفاده شود. پیروی از دستورالعمل‌های پزشک و استفاده از مرطوب کننده‌ها و ضد آفتاب برای به حداقل رساندن این عوارض بسیار مهم است.
- حساسیت به نور خورشید: ترتینوئین می‌تواند پوست شما را نسبت به خورشید حساس‌تر کند. استفاده از کرم ضد آفتاب با SPF بالا در طول روز و جلوگیری از قرار گرفتن در معرض بیش از حد نور خورشید برای جلوگیری از آسیب بیشتر و به حداکثر رساندن فواید درمان بسیار مهم است.
- تغییر رنگ پوست: تغییرات موقتی در رنگدانه‌های پوست ممکن است رخ دهد.
- واکنش‌های آلرژیک: خطر نادر بثورات، خارش یا تورم وجود دارد که در صورت حساسیت به دارو رخ می‌دهد.
به یاد داشته باشید که هنگام استفاده از ترتینوئین، از راهنمایی‌های پزشک خود پیروی کنید و در مورد هرگونه نگرانی یا عوارض جانبی با آنها صحبت کنید.
هشدارها در زمان استفاده از ترتینوئین
هنگام استفاده از ترتینوئین، چندین احتیاط مهم وجود دارد که باید در نظر داشته باشید:
- بارداری و شیردهی
مصرف ترتینوئین در دوران بارداری به دلیل خطرات احتمالی برای جنین در حال رشد به طور کلی توصیه نمی‌شود. اگر باردار هستید، قصد باردار شدن دارید، یا در حال شیردهی هستید، خطرات و مزایای احتمالی را با پزشک خود در میان بگذارید. - اگزما، آفتاب سوخته و سابقه شخصی یا خانوادگی اپیتلیومای جلدی
افراد با این مشکلات منع مصرف ترتینوئین دارند. - محافظت در برابر آفتاب
همیشه از کرم ضد آفتاب با SPF بالا استفاده کنید و برای جلوگیری از آفتاب سوختگی و سایر آسیب‌های پوستی ناشی از نور خورشید، در بیرون از منزل از لباس‌های محافظ و کلاه لبه دار استفاده کنید. - خودداری از تماس با نواحی حساس
از مصرف ترتینوئین در نواحی حساس مانند اطراف چشم، دهان و بینی و همچنین زخم‌های باز یا پوست تحریک شده خودداری کنید. - اجتناب از محرک‌ها
در زمان استفاده از ترتینوئین، از استفاده از سایر محصولات بالقوه تحریک کننده مانند محصولات حاوی الکل، مواد قابض یا لایه بردارهای خاص خودداری کنید - استفاده تدریجی
با غلظت کمتر ترتینوئین شروع کنید و به تدریج در صورت تحمل افزایش دهید. این می‌تواند باعث به حداقل رساندن تحریک اولیه پوست شود. - ترکیب با سایر داروها
پزشک خود را در مورد سایر داروهای موضعی، محصولات مراقبت از پوست یا درمان‌هایی که استفاده می‌کنید مطلع کنید. برخی از محصولات ممکن است با ترتینوئین تداخل منفی داشته باشند، مانند بنزوئیل پراکسید، آلفا هیدروکسی اسیدها (AHAs) و بتا هیدروکسی اسیدها (BHAs)، آنتی بیوتیک‌های موضعی، قابض‌ها و تونرها، پاک کننده‌های سنگین پوست، دیگر محصولات حاوی رتینول و رتینوئید، محصولات حاوی گوگرد، لایه برداری صورت و میکرودرم ابریژن، اپیلاسیون موها مانند لیزر درمانی و لایه برداری شیمیایی.
نگهداری محصول
این دارو را در دمای معمول اتاق و دور از دسترس کودکان نگه دارید. نیاز به استفاده از یخ برای نگهداری نیست.
برندهای مختلف ترتینوئین
- آلتیناک
- آلترنو
- آترالین
- آویتا
- رفیسا
- رنووا
- رتین آ
- ترتین ایکس
تفاوت ترتینوئین و رتینول
ترتینوئین و رتینول هر دو از ویتامین A مشتق شده‌اند و برای مراقبت‌های پوستی استفاده می‌شوند، اما تفاوت‌های قابل توجهی نیز باهم دارند.
ترتینوئین، که فقط با نسخه در دسترس است، قوی‌تر و مؤثرتر از رتینول است. نیازی به تبدیل در پوست ندارد و عمیق‌تر نفوذ می‌کند و به ویژه برای درمان شرایطی مانند آکنه و پیری ناشی از نور خورشید پیشرفته مفید است. با این حال، اغلب منجر به تحریک اولیه پوست می‌شود.
رتینول، یک داروی بی نیاز به نسخه و سبک‌تر است و نیاز به تبدیل شدن به فرم فعال خود دارد. اگرچه رتینول نسبت به ترتینوئین ضعیف‌تر است، اما برای مشکلات عمومی ضد پیری و بهبود بافت پوست مناسب است. احتمال کمتری دارد که باعث تحریک شدید پوست شود و برای پوست‌های حساس، بهتر است. رتینول در مقایسه با ترتینوئین نیاز به زمان بیشتری برای نشان دادن نتایج دارد.
انتخاب بین ترتینوئین و رتینول به اهداف شما و حساسیت پوست‌تان بستگی دارد. ترتینوئین برای درمان‌های هدفمند تجویز می‌شود و می‌تواند تهاجمی‌تر باشد، در حالیکه رتینول برای کسانی که به دنبال اقدامات پیشگیرانه و بهبودهای تدریجی هستند، در دسترس‌تر و مناسب‌تر است. مشاوره با پزشک و متخصص پوست برای تعیین بهترین گزینه برای نیازهای منحصر به فرد پوست شما بسیار مهم است.
دیدگاهتان را بنویسید