علت کلستاز در بارداری و راه پیشگیری از آن

تخمین زده می‌شود که کلستاز داخل کبدی حاملگی که به آن کلستاز بارداری نیز گفته می‌شود، در ۱ تا ۲ بارداری در هر ۱۰۰۰ زن باردار رخ دهد. شایع‌ترین علامت کلستاز بارداری، خارش بدون بثورات جلدی است و به دلیل تجمع اسیدهای صفراوی در خون اتفاق می‌افتد.

خارش معمولاً در سه ماهه آخر بارداری رخ می‌دهد و می‌تواند همراه علایم دیگری باشد، از جمله:

• زردی
• خستگی
• مدفوع روشن
• ادرار تیره
• درد شکم
• حالت تهوع

در صورت بروز خارش در بارداری به پزشک خود مراجعه کنید. برخی از داروها، مانند آنتی هیستامین‌ها یا کرم‌های ضد خارش حاوی کورتیزون که به طور معمول برای خارش تجویز می‌شوند، برای درمان این بیماری بی اثر هستند و ممکن است به جنین شما آسیب برسانند. در عوض، پزشک می‌تواند داروهایی تجویز کند که به کاهش خارش کمک می‌کنند و به کودک آسیبی نرساند.

علل و عوامل خطر کلستاز بارداری

کلستازی که در دوران بارداری رخ می‌دهد می‌تواند یک بیماری ارثی باشد. اگر مادر یا خواهر شما در دوران بارداری این عارضه را داشته، خطر ابتلا به کلستاز بارداری در شما نیز افزایش می‌یابد.

هورمون‌های بارداری نیز می‌توانند باعث این وضعیت شوند زیرا آنها می‌توانند بر عملکرد کیسه صفرا تأثیر بگذارند و اجازه دهند صفرا جمع شده و به جریان خون برسد.

همچنین زنانی که بارداری چند قلویی دارند، بیشتر در معرض خطر کلستاز بارداری هستند.

آیا کلستاز بارداری خطرناک است؟

کلستاز بارداری می‌تواند یک بیماری جدی برای مادر و نوزاد باشد. در حالی که در بیشتر مواقع این بیماری غیرتهدیدکننده است، گاهی می‌تواند عوارض جدی ایجاد کند، عوارضی از جمله:

• زایمان زودرس
• مشکلاتی برای جنین
• مرده زایی

اکثر موارد کلستاز بارداری پس از زایمان برطرف می‌شوند. با این حال، این وضعیت می‌تواند در دراز مدت بر سلامت تأثیر بگذارد. در تحقیقی که در مجله کبدشناسی منتشر شد، زنانی که در دوران بارداری مبتلا به کلستاز بودند، سه برابر بیشتر از زنانی که در دوران بارداری کلستاز نداشتند، در معرض خطر ابتلا به سرطان کبد در اواخر زندگی خود بودند. آنها همچنین دارای بیشتری برای ابتلا به موارد زیر بودند:

• سرطان در قسمتی از سیستم صفراوی
• بیماری تیرویید
• دیابت
• بیماری کرون

تشخیص کلستاز بارداری

زنان بارداری که خارش دارند، حتما باید آزمایشات عملکرد کبد و اسیدهای صفراوی را انجام دهند زیرا کلستاز بارداری می‌تواند باعث تست‌های غیر طبیعی عملکرد کبد مثل ALT، AST و GGT و افزایش اسیدهای صفراوی شوند.

توجه داشته باشید که علل دیگری نیز می‌توانند باعث خارش و اختلال آنزیم‌های کبدی شوند از جمله:

• سنگ کیسه صفرا
• کبد چرب حاد
• هپاتیت خود ایمنی
• هپاتیت ویروسی

مدیریت کلستاز بارداری

اسید اورسودوکسی کولیک درمان اولیه کلستاز بارداری‌ست. این دارو آنزیم‌های کبدی، اسیدهای صفراوی و علائم را بهبود می‌بخشد.

علائم خارش را می توان با موارد زیر کنترل کرد:

• نرم کننده‌ها (یعنی لوسیون کالامین) برای تسکین پوست
• آنتی هیستامین‌ها (مانند کلرفنامین) که می‌توانند به خواب کمک کنند اما خارش را بهبود نمی‌بخشند.

نظارت بر آنزیم‌های کبدی در دوران بارداری و پس از زایمان (حداقل پس از ده روز)، برای اطمینان از بدتر نشدن وضعیت و رفع آن پس از تولد ضروری است.

ممکن است زایمان برنامه ریزی شده بعد از ۳۷ هفته در نظر گرفته شود، به ویژه اگر آنزیم‌های کبدی و اسیدهای صفراوی به شدت مختل شده باشند. پیش بینی مرده زایی در کلستاز بارداری دشوار است و هدف از زایمان زودرس، کاهش این خطر است.

مطلب مرتبط: داروی اسید اورسودوکسی کولیک یا اورسودیول چیست؟