همه چیز درباره ویتامین B12 یا کوبالامین
ویتامین B12 یا کوبالامین به طور طبیعی در غذاهای حیوانی یافت می‌شود. ویتامین B12 برای تشکیل گلبول های قرمز و DNA مورد نیاز است. همچنین نقش کلیدی در عملکرد و رشد سلول های مغز و عصبی دارد.
ویتامین B12 به پروتئین موجود در غذاهایی که می‌خوریم متصل می‌شود. در معده، اسید هیدروکلریک و آنزیم‌ها، ویتامین B12 را به شکل آزاد آن جدا می‌کنند. از آنجا، ویتامین B12 با پروتئینی به نام فاکتور داخلی (IF) ترکیب می‌شود تا بتواند در روده کوچک جذب شود.
عملکردهای ویتامین B12 در بدن
تحقیقات در مورد عملکردهای مختلف ویتامین B12 در بدن موارد زیر را نشان می‌دهد:
۱. تاثیر بر زوال عقل یا دمانس
کمبود ویتامین B12 با زوال عقل و عملکرد شناختی پایین مرتبط است و استفاده از منابع این ویتامین می‌تواند به پیشگیری یا درمان زوال عقل کمک کند.
منابع ویتامین B12
منابع غذایی ویتامین B12 معمولا حیوانی هستند و عبارت‌اند از:
- ماهی، صدف
- جگر
- گوشت قرمز
- تخم مرغ
- گوشت طیور
- محصولات لبنی مانند شیر، پنیر و ماست
- مخمرهای تغذیه‌ای
ویتامین B12 همچنین به برخی غذاها مانند غلات صبحانه غنی شده اضافه می‌شود و به عنوان مکمل خوراکی در دسترس است. اما من توصیه می‌کنم که از مواد غذایی غنی شده پرهیز کنید.
تزریق ویتامین B12 یا اسپری بینی این ویتامین نیز ممکن است برای درمان کمبود ویتامین B12 مفید باشد.
علائم کمبود ویتامین B12
علائم کمبود ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- کم خونی مگالوبلاستیک
وضعیتی با اندازه بزرگتر گلبول‌های قرمز خون و مقدار کمتر از حد طبیعی آنها. - کم خونی پرنیشیوز
نوعی کم خونی مگالوبلاستیک ناشی از فقدان فاکتور داخلی به طوری که ویتامین B12 جذب نمی‌شود. - خستگی، ضعف
- آسیب عصبی همراه با بی حسی، سوزن سوزن شدن در دست‌ها و پاها
- از دست دادن حافظه، سردرگمی
- زوال عقل
- افسردگی و اختلالات خلقی
- تشنج
- ضعف عضلانی
- مشکلات روده‌ای
علل کمبود ویتامین B12
اندازه گیری ویتامین B12 در خون در واقع بهترین راه برای تعیین کمبود این ویتامین نیست، زیرا برخی از افراد با وجود کمبود، می‌توانند سطح خونی نرمالی از ویتامین B12 نشان دهند.
سطوح خونی متیل مالونیک اسید، محصول تجزیه پروتئین و هموسیستئین نشانگرهای بهتری هستند که فعالیت واقعی ویتامین B12 را ثبت می‌کنند. این مقادیر با کمبود ویتامین B12 افزایش می‌یابد.
تخمین زده می شود که تا ۱۵٪ از جمعیت عمومی کمبود ویتامین B12 دارند و علل آن عبارت‌اند از:
۱. پرهیز از محصولات حیوانی
افرادی که از رژیم گیاهخواری یا وگان پیروی می‌کنند، می‌توانند بیشتر مستعد این کمبود باشند، زیرا این ویتامین به طور طبیعی فقط در محصولات حیوانی یافت می‌شود.
۲. عدم وجود فاکتور درونی
کم خونی پرنیشیوز یک بیماری خودایمنی است که به سلول‌های روده حمله می‌کند و آن را از بین می‌برد. با این اتفاق، فاکتور ذاتی دیگر وجود ندارد، که برای جذب ویتامین B12 بسیار مهم است.
اگر کمبود ویتامین B12 رخ دهد، انواع دیگری از کم خونی و آسیب عصبی نیز ممکن است ایجاد شود.
در این مورد حتی استفاده از مکمل B12 با دوز بالا نیز مشکل را حل نخواهد کرد، زیرا فاکتور ذاتی برای جذب آن در دسترس نیست.
۳. اسید معده ناکافی یا داروهایی که باعث کاهش اسید معده می‌شوند
یکی از دلایل شایع کمبود B12، به ویژه در افراد مسن، کمبود اسید معده است، زیرا اسید معده برای آزادسازی ویتامین B12 از غذا مورد نیاز است.
تخمین زده می‌شود که حدود ۱۰ تا ۳۰ درصد از بزرگسالان بالای ۵۰ سال در جذب ویتامین B12 از غذا مشکل دارند.
همچنین افرادی که به طور منظم داروهای سرکوب کننده اسید معده را برای مشکلاتی مانند بیماری ریفلاکس معده (GERD) یا بیماری زخم معده (مانند مهارکننده‌های پمپ پروتون، مسدودکننده‌های H2 یا سایر آنتی اسیدها) مصرف می‌کنند، در جذب ویتامین B12 از غذا دچار مشکل خواهند داشت.
این داروها می‌توانند باعث کاهش ترشح اسید معده یا کاهش تولید اسید معده شوند.
۴. جراحی‌های گوارشی یا اختلالات گوارشی که باعث سوء جذب می‌شود
جراحی‌هایی که روی معده که در آن فاکتور داخلی ساخته می‌شود، یا ایلئوم (آخرین قسمت روده کوچک) که ویتامین B12 در آن جذب می‌شود، تأثیر می‌گذارند، می‌توانند خطر کمبود را افزایش دهد.
برخی بیماری‌ها از جمله کرون و بیماری سلیاک که بر دستگاه گوارش تأثیر منفی می‌گذارند و قدرت جذب را کاهش می‌دهند، نیز خطر کمبود را افزایش می‌دهند.
۵. داروهایی که در جذب اختلال ایجاد می‌کنند.
استفاده طولانی مدت از داروهایی مانند متفورمین (دارویی که معمولاً برای دیابت نوع 2 تجویز می‌شود)، به شدت با کمبود ویتامین B12 و سطوح پایین اسید فولیک مرتبط است، زیرا می‌تواند جذب آن را مسدود کند. این اتفاق ممکن است منجر به افزایش سطح هموسیستئین و در نتیجه افزایش خطر بیماری‌های قلبی عروقی شود!
مهارکننده‌های پمپ پروتون و مسدودکننده‌های هیستامین که برای کاهش اسید معده تجویز می‌شوند نیز با سطوح پایین‌تر ویتامین B12 مرتبط هستند.
میزان مورد نیاز ویتامین B12
مقدار توصیه شده روزانه ویتامین B12 برای بزرگسالان حدود ۲.۴ میکروگرم است.
در بارداری و شیردهی، این میزان مقداری افزایش می‌یابد، به ترتیب ۲.۶ میکروگرم و ۲.۸ میکروگرم در روز.
دیدگاهتان را بنویسید