فاشئیت پلانتار، علائم، علل و درمان

عناوین

فاشئیت پلانتار یا کف پا یک بیماری شایع است که باعث درد در پاشنه پا می‌شود. یک نوار ضخیم و قوی از بافت به نام فاسیای پلانتار در کف پا و از پاشنه تا انگشتان کشیده شده و از قوس پا حمایت می‌کند. این بافت ممکن است آسیب دیده یا ملتهب شود و باعث درد و مشکل در حرکت پا شود. حدود ۸۰ درصد از موارد درد پاشنه به علت فاشئیت پلانتار است. تخمین زده شده که ۱۰ درصد از افراد در طول زندگی خود این مشکل را تجربه خواهند کرد.
در این مقاله مروری بر فاشیای کف پا، از جمله علل، عوامل خطر، علائم و درمان آن ارائه می‌کنم.

علل فاشئیت پلانتار

عملکرد فاسیای کف پا جذب فشار ناشی از ایستادن، راه رفتن و دویدن است. این قسمت از بدن مورد استفاده زیادی قرار می‌گیرد و فشار بیش از حد می‌تواند به آن آسیب برساند. فاشئیت کف پا لزوماً یک علت واحد ندارد. چندین عامل خطر می تواند احتمال ابتلای فرد به این بیماری را افزایش دهد. این موارد عبارتند از:

بالا رفتن سن
التهاب کف پا به ویژه در افراد بین ۴۰ تا ۶۰ سال شایع است.
انجام ورزش هایی مانند دویدن که مکرراً روی فاسیای کف پا فشار می‌آورد.
کف پای صاف، قوس زیاد کف پا یا عضلات سفت ساق پا
اضافه وزن یا چاقی یا باردار بودن که همگی فشار بیشتری به پا وارد می کنند.
ابتلا به بیماری‌های خاص، مانند آرتریت
ایستادن مکرر برای مدت طولانی
کفش‌های پاشنه بلند

زنان بیشتر از مردان به التهاب کف پا دچار می‌شوند. مشخص نیست چرا، اما ممکن است به این دلیل باشد که برخی از عوامل خطر برای این بیماری – مانند بارداری و پوشیدن کفش‌های نامناسب، زنان را بیشتر از مردان تحت تأثیر قرار می‌دهند.
این عارضه معمولاً با ضربه یا فشار مکرر ایجاد می‌شود که به مرور زمان می‌تواند باعث آسیب به بافت پا شود.

علائم فاشئیت پلانتار

فاسیای کف پا در امتداد کف پا از انگشتان تا پایین پاشنه کشیده شده است. فشار بیش از حد به این قسمت از پا می‌تواند باعث پارگی‌های کوچک در بافت شود. این آسیب منجر به التهاب، درد و سفتی می‌شود.
شایع ترین علامت فاشیای کف پا درد کف پا است. کانون درد معمولاً نزدیک پاشنه پا است. درد ممکن است به تدریج در طول زمان ایجاد شود. ممکن است بعد از یک دوره استراحت بدتر شود، مثلاً اول صبح یا بعد از یک سفر طولانی. از طرف دیگر، درد ممکن است پس از ورزش یا فعالیت بدتر شود.
خارهای پاشنه، رشدهای کوچک و استخوانی در پایین استخوان پاشنه هستند. مردم قبلاً بر این باور بودند که خار پاشنه عامل فاشئیت پلانتار است، اما خار پاشنه این درد را ایجاد نمی‌کند.

درمان‌های خانگی

حرکات کششی و تمریناتی که عضلات ساق پا یا کف پا را تقویت می‌کنند، می‌توانند به کاهش درد فاشیای کف پا کمک کرده و باعث بهبودی شوند. این تمرینات شامل خم کردن پا (مانند آنچه در تصویر می‌بینید)، ورزش‌های کشش ساق پا، حلقه کردن حوله بین انگشتان پا و برداشتن تیله با انگشتان پا است.
استراحت دادن به پا، گذاشتن یخ روی ناحیه دردناک، فشار وارد کردن با بانداژ می‌تواند کمک کننده باشد.
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) می‌توانند درد و تورم را کاهش دهند.
ماساژ پا نیز به کاهش درد پا می‌تواند کمک کند.

بهبودی ممکن است زمان ببرد. پس از یک یا دو هفته استراحت و درمان‌های خانگی، فرد ممکن است بتواند به طور معمول بدون درد راه برود. اکثر افراد در عرض یک سال از فاشیای کف پا بهبود می‌یابند.

تغییر سبک زندگی

برخی از تغییرات ساده در شیوه زندگی می‌تواند به بهبودی پا کمک کند و از ایجاد مجدد فاشیای کف پا جلوگیری کند.

پوشیدن کفش های راحت می‌تواند به کاهش تاثیر روزانه ایستادن و راه رفتن روی پاها کمک کند. افراد باید پس از فرسودگی کفش‌های ورزشی، آنها را تعویض کنند. وقتی کف کفش نازک‌تر می‌شود، به اندازه کافی برای پا حمایت‌کننده نیست یا وقتی پا با زمین برخورد می‌کند، ضربه زیادی را جذب نمی‌کند.
همچنین برای کمک به جلوگیری از آسیب دیدگی، بهتر است ورزش‌های با فشار کم انجام دهید. آهسته دویدن روی یک سطح نرم، مانند چمن، نسبت به دویدن در پیاده رو، نیروی کمتری به پاها و مفاصل زانو وارد می‌کند. شنا و یوگا هر دو می توانند قدرت و انعطاف پذیری را با کمترین فشار بر بدن ایجاد کنند.
حفظ وزن سالم همچنین می‌تواند به کاهش فشاری که به پاها وارد می‌شود، کمک کند. داشتن یک رژیم غذایی سالم و انجام ورزش های ملایم منظم راه های موثری برای مدیریت وزن هستند.

درمان فاشئیت پلانتار

موثرترین درمان برای فاشئیت کف پا اغلب استراحت و مراقبت در منزل است. اگر درمان‌های خانگی مؤثر نباشند، پزشک ممکن است درمان اضافی را توصیه کند. اکثر درمان‌ها غیرجراحی هستند و پزشکان تنها در صورتی که سایر درمان‌ها بعد از یک سال جواب نداده باشند، جراحی را توصیه می‌کنند.

۱. ارتوز (orthotics)

ارتوز یک تکیه گاه یا وسیله‌ای است که می‌تواند به مشکلات اسکلتی عضلانی که مربوط به استخوان‌ها، ماهیچه‌ها و رباط‌ها هستند، کمک کند. پوشیدن کفش‌های حمایتی و استفاده از ارتوزها می‌تواند به درد فاشیای کف پا کمک کند. این موارد ضربه وارد شده به پا را هنگام ایستادن یا راه رفتن کاهش می‌دهند.

۲. آتل شبانه

افراد معمولاً در حالی می‌خوابند که پاهای خود را آرام و به سمت پایین قرار می‌دهند. در این حالت پاشنه شل می‌شود که باعث سفت شدن فاسیای کف پا می‌شود. همچنین می‌تواند باعث سفت شدن ماهیچه‌های ساق پا شود که آن هم می‌تواند باعث افزایش درد در قوس پا شود. افراد می‌توانند از آتل شب برای خم نگه داشتن پا در طول شب استفاده کنند.

۳. فیزیوتراپی و ماساژدرمانی

فیزیوتراپی می تواند به کشش ماهیچه‌ها برای بهبود دامنه حرکتی، کاهش درد و حمایت از بهبودی کمک کند.
ماساژدرمانی می‌تواند با کاهش درد و التهاب به بهبودی کمک کند.

۴. داروهای ضد التهابی

کورتیزون یک داروی ضد التهاب است. تزریق کورتیزون به بافت می‌تواند درد و التهاب را کاهش دهد. با این حال، بهتر است تعداد تزریقات را محدود کنید تا خطر عوارض جانبی به حداقل برسد.

۵. شاک ویو تراپی (Shockwave therapy)

شاک ویو درمانی خارج بدنی یک درمان غیرجراحی و از روش‌های موثر فیزیوتراپی برای درمان بیماری‌هایی مثل التهاب شانه، خار پاشنه و دیگر بیماری‌های عضلانی اسکلتی است که ممکن است بهبودی را سرعت بخشد. این روش کم خطر و غیرتهاجمی است، اما تحقیقات بیشتری برای تایید اینکه آیا موثر است لازم است.

۶. عمل جراحي

اگر هیچ یک از این درمان‌ها موثر نباشد، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند. جراحی برای فاشیای کف پا کم خطر است، اما عوارض آن می‌تواند شامل درد یا آسیب عصبی باشد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر درد ادامه دارد و با درمان های خانگی بهبود نمی یابد، مراجعه به پزشک ضروری است. نادیده گرفتن فاشئیت کف پا می‌تواند منجر به درد مداوم و آسیب احتمالی به ساختارهای پا شود.

منبع: Medicalnewstoday