سندرم تخمدان پلی کیستیک، علل، علائم و درمان آن

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یک مشکل هورمونی است که در سنین باروری خانم‌ها اتفاق می‌افتد. اگر PCOS داشته باشید اغلب دچار مشکلات پریود می‌شوید.

تخمدان‌های پلی کیستیک حاوی تعداد زیادی فولیکول هستند که اندازه آنها تا حدود ۸ میلی متر است. فولیکول‌ها کیسه‌های رشد نیافته‌ای هستند که در آنها تخمک‌ها رشد می‌کنند. در سندرم تخمدان پلی کیستیک، این کیسه‌ها اغلب قادر به آزاد کردن تخمک نیستند، به این معنی که تخمک گذاری انجام نمی‌شود.

این بیماری بسیار شایع است و بیش از نیمی از زنان مبتلا به این بیماری هیچ علامتی ندارند.

علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک

علائم PCOS متفاوت است و شامل موارد زیر می‌شود:

• پریودهای نامنظم
  داشتن دوره‌های قاعدگی کم یا داشتن دوره‌های غیر منظم از علائم رایج PCOS هستند. همینطور قاعدگی‌هایی که چند روز یا بیشتر از معمول یک پریود طول می‌کشد. برای مثال، ممکن است کمتر از 9 دوره در سال داشته باشید و این دوره‌ها ممکن است با فاصله بیش از ۳۵ روز رخ دهند. این اتفاق می‌تواند برای باردار شدن مشکل ایجاد کند.
• آندروژن بیش از حد
  سطوح بالای هورمون آندروژن ممکن است منجر به موهای زائد صورت و بدن شود. به این حالت هیرسوتیسم می‌گویند. گاهی اوقات، آکنه شدید و طاسی با الگوی مردانه نیز ممکن است رخ دهد.
• تخمدان پلی کیستیک
  تخمدان شما ممکن است بزرگتر باشد. بسیاری از فولیکول‌های حاوی تخمک های نابالغ ممکن است در اطراف لبه تخمدان ایجاد شوند. تخمدان‌ها ممکن است آنطور که باید کار نکنند.

علائم و نشانه‌های PCOS معمولاً در افراد چاق شدیدتر است.

علل تخمدان پلی کیستیک

عواملی که می‌توانند باعث این بیماری شوند عبارت‌اند از:

1. پشتیبان گیری از آندروژن ها (غذاهای GMO)

۱. مقاومت به انسولین

انسولین هورمونی است که در پانکراس ساخته می‌شود و به سلول‌ها اجازه می‌دهد تا قند خون را تنظیم کند.اگر سلول‌ها نسبت به عملکرد انسولین مقاوم شوند، سطح قند خون می‌تواند افزایش یابد. این اتفاق باعث می‌شود که بدن انسولین بیشتری بسازد تا سطح قند خون را پایین بیاورد.

انسولین بیش از حد ممکن است باعث شود بدن مقدار زیادی از هورمون مردانه آندروژن را بسازد.

یکی از نشانه‌های مقاومت به انسولین، لکه‌های تیره و مخملی پوست در قسمت پایین گردن، زیر بغل، کشاله ران یا زیر سینه‌هاست که به آن آکانتوز نیگریکانس می‌گویند. اشتهای بیشتر و افزایش وزن نیز از دیگر علائم مقاومت به انسولین است.

متأسفانه سطح انسولین به ندرت بررسی می‌شود. شما نمی‌توانید با بررسی سطح قند خون خود تعیین کنید که سطح انسولین بدنتان چقدر است. شما در واقع می‌توانید قند خون طبیعی داشته باشید و همچنان سطوح بالایی از انسولین داشته باشید.

۲. آندروژن اضافی

در افراد مبتلا به PCOS، تخمدان‌ها ممکن است سطوح بالایی از آندروژن تولید کنند. داشتن آندروژن بیش از حد، در تخمک گذاری اختلال ایجاد می‌کند. این بدان معنی است که تخمک‌ها به طور منظم رشد نمی‌کنند و از فولیکول‌هایی که در آن رشد می‌کنند، آزاد نمی‌شوند. آندروژن اضافی همچنین می‌تواند منجر به هیرسوتیسم و آکنه شود.

اکثر وب سایت‌ها به شما می‌گویند که علل بالقوه PCOS ژنتیکی یا شاید محیطی هستند. اما، فکر می‌کنم نکته گمشده‌ای که باید بدانید این است که حتی آندروژن بالا می‌تواند ناشی از انسولین بالا باشد.

۳. آدرنال بیش فعال

استرس بیش از حد باعث بیش فعال شدن غدد آدرنال (غدد فوق کلیوی) در بدن می‌شود. این اتفاق به معنی افزایش شدید و طولانی مدت کورتیزول در بدن است که می‌تواند طی مراحلی باعث سندرم تخمدان پلی کیستیک شود.

۴. التهاب با درجه پایین

گلبول‌های سفید در پاسخ به عفونت یا آسیب، موادی را می‌سازند. به این پاسخ، التهاب با درجه پایین می‌گویند. تحقیقات نشان می‌دهد که افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک دارای نوعی التهاب طولانی‌مدت و با درجه پایین هستند که باعث تولید آندروژن در تخمدان‌های پلی کیستیک می‌شود. این اتفاق می‌تواند منجر به مشکلات قلبی و عروقی شود.

عوارض سندرم تخمدان پلی کیستیک

این سندرم عوارض زیادی دارد از جمله:

• ناباروری
• دیابت بارداری یا فشار خون بالا ناشی از بارداری
• سقط جنین یا زایمان زودرس
• استئاتوهپاتیت غیر الکلی – التهاب شدید کبد ناشی از تجمع چربی در کبد
• سندرم متابولیک – مجموعه‌‌ای از بیماری‌ها شامل فشار خون بالا، قند خون بالا و سطوح ناسالم کلسترول یا تری گلیسیرید که به طور قابل توجهی خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را افزایش می‌دهد.
• دیابت نوع ۲ یا پیش دیابت
• آپنه خواب
• افسردگی، اضطراب و اختلالات خوردن
• سرطان پوشش رحم (سرطان آندومتر)

معمولا با PCOS چاقی نیز رخ می‌دهد و می‌تواند عوارض این اختلال را بدتر کند.

تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک

تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک معمولا بر اساس علائم بیمار شروع می‌شود. پزشک ممکن است در مورد دوره‌های قاعدگی و هرگونه تغییر وزن نیز سؤال کند. معاینه فیزیکی شامل بررسی علائم رشد موهای زائد، مقاومت به انسولین و آکنه نیز انجام می‌شود.

گاهی ممکن است پزشک تست‌های دیگری نیز درخواست کند، گرچه در اکثر موارد نیازی به انجام این تست‌ها نیست. ان موارد عبارت‌اند از:

• آزمایشات خون
  آزمایش خون می‌تواند سطح هورمون ها را اندازه گیری کند. این آزمایش می‌تواند علل احتمالی مشکلات قاعدگی یا آندروژن اضافی را که شبیه PCOS هستند را حذف کند. ممکن است آزمایش‌های خون دیگری مانند سطح کلسترول و تری گلیسیرید ناشتا انجام دهید.
• سونوگرافی
  سونوگرافی می‌تواند ظاهر تخمدان‌ها و ضخامت پوشش داخلی رحم را بررسی کند.

درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک

متاسفانه در پزشکی مدرن درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک بر مدیریت علایم آن تمرکز دارد و نه ریشه کنی علت آن!! در اینجا من راهکارهایی را با شما به اشتراک می‌گذارم که با انجام آنها، می‌توانید علت این بیماری را حل کنید و در نتیجه علایم آن نیز برطرف می‌شوند.

همانطور که گفته شد، PCOS زمانی رخ می‌دهد که هورمون‌های جنسی مردانه آندروژن در بدن زنان بسیار بالا باشد. سطوح بالای آندروژن ناشی از سطوح بالای انسولین است. بنابراین راهکار اصلی درمانی پایین آوردن مقاومت به انسولین است. یکی از راهکارها برای رسیدن به این هدف، کاهش مصرف قند و کربوهیدرات‌ها (به عبارت دیگر رژیم کتوژنیک) و انجام روزه داری متناوب است.

یکی دیگر از درمان‌های مفید برای این مشکل، ویتامینی به نام اینوزیتول است که بخشی از خانواده ویتامین‌های B است. اگر این ویتامین را  بمکید، طعم شیرینی دارد.

اینوزیتول در متابولیسم قند نقش دارد. اینوزیتول در واقع ۹ ترکیب مختلف ویتامین B است که ۲ نوع از این ۹ نوع، MYO و D-chiro نام دارند. من و دیگران معتقدیم که در زنان مبتلا به تخمدان پلی کیستیک، MYO به d-chiro تبدیل نمی‌شود. بنابراین علاوه بر سطوح بالای انسولین و آندروژن، این مورد نیز باعث مشکلات بیشتر می‌شود.

از مکمل اینوزیتولی استفاده کنید که دارای نسبت 40:1 MYO به D-chiro باشد تا فواید رژیم کتوژنیک و روزه داری متناوب را افزایش دهید. اینوزیتول به تنهایی به طور کامل کمک کننده نیست و شما باید کتو سالم و روزه متناوب انجام دهید تا سطح انسولین خود را به اندازه کافی پایین بیاورید تا از افزایش سطح آندروژن خود جلوگیری کنید.