سنگ کلیه، علل، علائم و درمان

سنگ کلیه یک مشکل نسبتا رایج است و از هر ده نفر یک نفر دچار این بیماری می‌شود. نیمی از این موارد نیز عود خواهند داشت. در این مقاله بیشتر در مورد رایج‌ترین نوع سنگ‌های کلیوی که سنگ‌های اگزالات کلسیمی هستند، صحبت می‌کنم.

علل ایجاد سنگ کلیه

۱. کم آبی بدن

یکی از راه های جلوگیری از ابتلا به سنگ، نوشیدن دو تا سه لیتر مایعات در روز است. توصیه من این است که به همراه آب، الکترولیت‌ها، به خصوص سیترات پتاسیم، را نیز مصرف کنید.

۲. اگزالات‌ها

اگزالات‌ها محصول جانبی متابولیسم در بدن هستند. آنها همچنین در غذاها، عمدتاً غذاهای گیاهی، یافت می‌شوند. وقتی با کلسیم ترکیب می‌شوند شروع به تشکیل سنگ کلیه می‌کنند. برخی از افراد به اگزالات حساس هستند و هنگام مصرف آنها درد و التهاب را تجربه می‌کنند.

شما می توانید با کاهش مصرف غذاهای حاوی اگزالات مانند بادام، آرد بادام، اسفناج و شکلات، مصرف اگزالات را کاهش دهید. اگر دقت کنید مصرف این مواد بیشتر وقتی رژیم کتوژنیک دارید بیشتر است.

یکی دیگر از راه‌حل‌های کاهش اگزالات افزودن سیترات به رژیم غذایی است. اگر سنگ ساز هستید معمولاً دچار کمبود سیترات هستید. آب لیمو یا لیموترش مصرف کنید. همچنین می‌توانید سیترات پتاسیم، سیترات منیزیم یا حتی سیترات کلسیم مصرف کنید.

۳. کلسیم

بسیاری تصور می‌کنند که با مصرف بیشتر کلسیم احتمال تشکیل سنگ در آنها بیشتر می‌شود. اما این تصور اشتباه است. وقتی کلسیم بیشتری را به شکل پنیر مصرف کنید، کلسیم با اگزالات‌های دیگر مواد غذایی در سیستم گوارش شما متصل شده و احتمال ورود آنها به خون و فیلتر شدن آنها از طریق کلیه را کاهش می‌یابد.

۴. سوء جذب چربی

اگر سوء جذب چربی دارید، مثلا اگر سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) دارید، مشکل پانکراس دارید یا کیسه صفرا خود را برداشته اید، این باعث می‌شود چربی بیشتری با اگزالات پیوند بخورد و در خون و کلیه جذب شود.

راه حل این است که کلسیم بیشتری مصرف کنید.

۵. افزایش اسیدیته خون (کاهش PH)

نوعی سنگ به نام اسید اوریک وجود دارد و تشکیل آنها بسته به PH است. اگر PH بیش از حد اسیدی باشد (حدود ۵ به جای ۶)، ممکن است سنگ تشکیل شود.

راه حل مصرف سبزیجات بیشتر یا مصرف سیترات پتاسیم است به خصوص اگر رژیم کتوژنیک دارید.

۶. کاهش فلور مفید روده

میکروبی به نام اگزالوباکتر فرمیژنز (oxalobacter formigenes) در روده وجود دارد که از اگزالات به عنوان غذا استفاده می‌کند و ۹۵ درصد اگزالات را تجزیه می‌کند. بنابراین اگر شما سابقه مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها را دارید یا مشکلی در کولون (روده بزرگ) خود دارید،احتمال ایجاد سنگ اگزالاتی در شما افزایش می‌یابد (به دلیل کاهش این باکتری‌ها).

بنابراین فلور مفید روده را پرورش دهید و از یک پروبیوتیک استفاده کنید، مثل لاکتوباسیلوس و بیفیدوباکتریا.

۷. منیزیم

برای کمک به کاهش تجمع کلسیم، منیزیم مصرف کنید. سبزی‌های برگدار منبع مناسبی برای منیزیم هستند.

۸. ویتامین دی

یکی از عوارض مصرف بالای ویتامین دی (مثلا بالای ۵۰۰۰۰ واحد روزانه)، هیپرکلسمی است که بالقوه می‌تواند باعث سنگ کلیه شود.

در این حالت از مصرف میزان بالای کلسیم خودداری کنید و آب زیاد مصرف کنید.

۹. نمک (سدیم)

میزان بالای سدیم در بدن باعث خروج بیشتر کلسیم از بدن و از طریق کلیه می‌شود. بنابراین احتمال سنگ را افزایش می‌دهد.

در این حالت میزان مصرف نمک خود به ۲۳۰۰ میلی‌گرم (یک قاشق چایخوری) در روز محدود کنید.

۱۰. ویتامین K2

در نهایت، برای جلوگیری از سنگ کلیه، ویتامین K2 مصرف کنید که با کلسیفیکاسیون در بدن مقابله می‌کند، نه تنها در کلیه ها، بلکه در سایر نواحی مانند مفاصل.