کاربردها و طریقه مصرف و عوارض قرص دوفاستون
ماده فعال قرص دوفاستون، دیدروژسترون است که که دارای ترکیبی مشتق شده از هورمون پروژسترون است. قرص دوفاستون برای درمان اختلالات چرخه تولید مثل زنان مانند ناباروری، قاعدگی نامنظم و خونریزی رحم استفاده می‌شود. این دارو با تقلید از فعالیت‌های هورمون طبیعی پروژسترون عمل می‌کند که به کاهش علائم عدم تعادل هورمونی کمک می‌کند. دیدروژسترون یک پروژسترون است که یک هورمون زنانه است. این کار با تنظیم رشد سالم و ریزش طبیعی دیواره رحم عمل می‌کند. در شرایطی که کمبود پروژسترون باعث مشکلات قاعدگی می‌شود، مانند سندرم پیش از قاعدگی، دوره‌های قاعدگی دردناک یا بدون دوره‌های قاعدگی و اندومتریوز، این دارو به برقراری مجدد چرخه قاعدگی طبیعی کمک می‌کند. همچنین با آماده کردن دیواره رحم برای بارداری به درمان ناباروری کمک می‌کند.
کاربردهای دوفاستون
دوفاستون یک پروژسترون مصنوعی است که مشابه پروژسترون (هورمون زنانه) عمل می‌کند و در موارد زیر از آن استفاده می‌شود:
- برای درمان اختلالات قاعدگی ناشی از کمبود هورمون در زنان استفاده می‌شود.
- این دارو عمدتاً برای تسکین دردهای قاعدگی استفاده می‌شود.
- برای کمک به جلوگیری از سقط جنین استفاده می‌شود.
- برای درمان آندومتریوز، وضعیتی که علائمی مانند درد شکم و بی نظمی‌های قاعدگی را نشان می‌دهد، استفاده می‌شود.
- این دارو همچنین برای درمان آمنوره ثانویه (شرایطی که در آن قاعدگی به دلیل عدم بارداری و یائسگی متوقف شده است) استفاده می‌شود.
- دوفاستون برای درمان اختلالات مختلف مانند خونریزی ناکارآمد رحم، سندرم پیش از قاعدگی، تهدید به سقط (سقط اجتناب ناپذیر)، سقط معمولی، ناباروری به دلیل نارسایی لوتئال و درمان جایگزینی هورمون استفاده می‌شود.
- دوفاستون گاهی به عنوان درمان جایگزینی هورمون به ویژه برای کاهش علائم در دوران یائسگی خانم‌ها استفاده می‌شود.
عوارض جانبی دوفاستون
برخی از عوارض جانبی رایج دوفاستون عبارت‌اند از:
- تهوع
- درد شکم
- استفراغ
- اسهال
- راش پوستی
- جوش صورت و بدن
- خارش
- کهیر
- سرفه
- افسردگی
- نوسانات خلقی
- سردرد
- سرگیجه
- خواب آلودگی
- کاهش وزن
- تغییر در اشتها
- ورم کردن قوزک پا
برخی از عوارض جانبی جدی‌تر دوفاستون عبارت‌اند از:
- درد سینه
- خونریزی واژینال و لکه بینی
- درد معده
- اختلالات قاعدگی و خونریزی نامنظم
- آمبولی ریوی
- ترومبوز شبکیه
- ترومبوفلبیت
عوارض جانبی رایج نیازی به مراقبت پزشکی ندارند و در طول زمان ناپدید می‌شوند. اما اگر با هر نوع عوارض جانبی جدی یا نادر مواجه هستید، فورا به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید.
توجه داشته باشید که این دارو تاثیری بر بارداری ندارد.
موارد منع مصرف دوفاستون
اگر هر یک از شرایط یا بیماری‌های زیر را دارید، باید مصرف داروی دوفاستون را قطع کنید و برای راه حل با پزشک خود مشورت کنید:
- سابقه حساسیت به دوفاستون (دیدروژسترون) و یا بروز آلرژی به این دارو
- سابقه اختلالات انعقادی، لخته خون و ترومبوزی
- خونریزی غیرطبیعی واژینال با علت ناشناخته
- سابقه سکته مغزی
- سابقه یا ابتلا به بیماری کبدی در خود یا خانواده
- سابقه سرطان سینه، اندومتر و اعضای تناسلی
موارد احتیاط در مصرف دوفاستون
قبل از استفاده از دوفاستون اگر به آن یا هر داروی دیگری حساسیت دارید با پزشک خود مشورت کنید. این محصول ممکن است حاوی برخی مواد غیرفعال باشد که می‌تواند اثرات نامطلوب جدی بر بدن انسان داشته باشد. همچنین دوفاستون برای بیمارانی که از خونریزی غیر طبیعی واژینال تشخیص داده نشده رنج می‌برند توصیه نمی‌شود. قبل از استفاده از دارو، اگر بیماری‌هایی مانند بیماری کلیوی، بیماری کبد و زخم معده دارید، با پزشک خود صحبت کنید. ابتدا باید علت خونریزی غیرطبیعی قبل از شروع هر گونه درمان با این دارو برای خونریزی غیرطبیعی رحم شناسایی شود.
تداخلات دارویی دوفاستون
تداخل دارویی خاصی برای این دارو ذکر نشده است. اما به طور کلی در مصرف داروهای متعدد و همزمان، حتما جانب احتیاط رعایت را رعایت کنید و به پزشک خود در مورد داروهای مصرفی‌تان اطلاع دهید.
توجه داشته باشید که مصرف دوفاستون به همراه بروموکریپتین می‌تواند باعث ترشح بیش از حد و خود به خود شیر از سینه‌ها شود.
گاهی مصرف دوفاستون با برخی داروها، اثر آنها را کاهش می‌دهد. برخی از اینها داروهای القا کننده آنزیم‌های کبدی هستند مانند ریفامپین و فنی توئین و کاربامازپین.
طریقه مصرف قرص دوفاستون
دوفاستون یا دیدروژسترون باید به صورت خوراکی مصرف شود. قرص را باید با یک لیوان پر آب قورت داد و می‌توان آن را با غذا یا بدون غذا مصرف کرد. اگر بیمار نیاز به مصرف بیش از یک قرص داشته باشد، باید فاصله زمانی مناسب بین دو قرص حفظ شود. داروها باید هر روز در زمان مشخصی مصرف شوند زیرا از مقدار ثابت دارو در بدن اطمینان حاصل می‌کنند.
پیشنهاد می‌شود که درمان با بالاترین دوز ممکن شروع شود. از روز 5 تا 25 سیکل، 1 تا 2 قرص دوفاستون در روز مصرف کنید. دوزهای 10 میلی گرمی باید چندین بار در طول روز مصرف شود.
رایج‌ترین روش مصرف قرص دوفاستون، به مدت ۱۰ شب و از شب ۱۴ یا ۱۶ قاعدگی است. ۳ تا ۱۰ روز پس از قطع دوفاستون، یا قاعدگی رخ می‌دهد و یا بارداری.
اما به صلاحدید پزشک و برای مشکلات مختلف، ممکن است استفاده فقط ۵ روز، ۱۰ شب و یا هر ماه توصیه شود.
دوز فراموش شده دوفاستون
اگر مصرف یک دوز دوفاستون را فراموش کردید، بلافاصله بعد از یادآوری آن را مصرف کنید. اگر بیش از 12 ساعت از آخرین دوز شما گذشته است، دوز فراموش شده را رها کنید و برنامه معمول خود را از سر بگیرید. تلاش کنید که دوزی را از دست ندهید، زیرا خطر خونریزی نامنظم را افزایش می‌دهد.
مصرف بیش از حد دوفاستون
اگر به اشتباه بیش از حد از این دارو مصرف کردید، سعی کنید به دنبال اورژانس پزشکی باشید. مصرف بیش از حد این دارو می‌تواند منجر به برخی علائم جدی مانند خونریزی غیرطبیعی، درد شدید در معده، استفراغ یا اسهال شود.
نحوه حفظ و نگهداری از قرص دوفاستون
تماس مستقیم با گرما، هوا و نور ممکن است به داروهای شما آسیب برساند. دارو باید در مکانی امن و دور از دسترس کودکان نگهداری شود. دارو عمدتاً باید در دمای اتاق بین 20 درجه سانتیگراد و 25 درجه سانتیگراد نگهداری شود.
نام‌های تجاری دیگر قرص دوفاستون
دیدروژسترون به نام‌های دوفاستون، دوفاژست و دوفامد شناخته می‌شود.
پاسخ به سوالات رایج درباره قرص دوفاستون (دیدروژسترون)
۱. تفاوت دوفاستون (دیدروژسترون) در مقابل نورتیسترون (نوراتیندرون) چیست؟
دوفاستون (دیدروژسترون) و نورتیسترون (نوراتیندرون) در نحوه عملکرد، کاربردها و عوارض جانبی تفاوت‌هایی دارند، از جمله:
دوفاستون یک پروژسترون است که یک هورمون زنانه است و با تنظیم رشد سالم و ریزش طبیعی دیواره رحم عمل می‌کند.
نورتیسترون به نام نورتیندرون نیز شناخته می‌شود و یک هورمون پروژسترونی مصنوعی است که متعلق به کلاس پروژستین مشتق از 19 نورتستوسترون است.
دوفاستون برای درمان اختلالات مختلف مانند خونریزی غیرطبیعی رحم، سندرم پیش از قاعدگی، تهدید به سقط جنین (سقط اجتناب ناپذیر) و سقط معمولی استفاده می‌شود.
نورتیسترونبرای جلوگیری از بارداری استفاده می‌شود. اغلب از آن به عنوان “مینی قرص” یاد می‌شود زیرا حاوی هیچ گونه استروژنی نیست.
برخی از عوارض جانبی رایج دیدروژسترون عبارت‌اند از: تهوع، درد شکم، استفراغ، اسهال و راش پوستی.
برخی از عوارض جانبی رایج و جدی نورتیسترون عبارت‌اند از: حساسیت سینه‌ها، سرگیجه، سردرد، تهوع، لکه بینی واژینال.
۲. چرا دوفاستون در بارداری تجویز می‌شود؟
دوفاستون پروژسترونی است که ممکن است به زنان با سابقه سقط مکرر کمک کند تا بارداری موفق‌تری داشته باشند.
۳. کاربرد قرص دوفاستون در بدن چیست؟
ناباروری زنان، درد قاعدگی، اندومتریوز، آمنوره، خونریزی غیرطبیعی رحم و سندرم پیش از قاعدگی همگی با دیدروژسترون درمان می‌شوند. این دارو در واقع نوع مصنوعی پروژسترون است و با کنترل رشد سالم و ریزش منظم دیواره رحم عمل می‌کند.
۴. آیا طریقه مصرف و عملکرد دوفامد و دوفاستون باهم متفاوت است؟
خیر، هر دو را می‌توانید مانند هم از روز ۱۴ قاعدگی، شبی یک عدد و به مدت ۱۰ روز استفاده کنید.
۵. آیا خونریزی قاعدگی در حین مصرف دوفاستون برای درمان نامنظمی قاعدگی، طبیعی است؟ و آیا باید دارو را قطع کنید؟
در این شرایط باید دارو را قطع کنید و علت خونریزی را توسط پزشک خود جویا شوید.
۶. قرص دوفاستون چطور از سقط جنین جلوگیری می‌کند؟
درمان تهدید به سقط، استفاده از داروی دوفاستون و یا شیاف پروژسترون است. مصرف مایعات، استراحت نسبی، نداشتن نزدیکی و مصرف دارو برای این منظور کافی است.
توجه داشته باشید که اگر قلب جنین تشکیل شده باشد، احتمال سقط پایین‌تر است.
در صورت مشاهده خونریزی روشن، حتما به پزشک مراجعه کنید.
دیدگاهتان را بنویسید