روش استفاده از قرص میزوپروستول (سایتوتک) برای سقط جنین

سقط جنین دارویی روشی است که در آن از دارو برای پایان دادن به بارداری استفاده میشود و نیازی به جراحی یا بیهوشی ندارد. این روش را میتوان در مطب یا در خانه انجام داد و یکی از ایمنترین روشهای سقط جنین است.
سقط جنین یک تصمیم مهم با عواقب عاطفی و روانی زیاد است.
دلایل سقط کاملا شخصی است و میتواند به دلایلی مثل تکمیل سقط جنینِ ناخواسته، انجام شود و یا برای پایان دادن به بارداریِ ناخواسته باشد. همچنین در صورت داشتن بیماریهای خاص پزشکی، که ادامه بارداری برای مادر تهدید کننده زندگی است، ممکن است روش سقط دارویی انتخاب شود.
خطرات بالقوه انجام سقط دارویی
خطرات سقط جنین دارویی عبارتاند از:
- خونریزی شدید و طولانی مدت
- مشکلات دستگاه گوارش (مثل اسهال و استفراغ)
- سقط ناقص که ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.
- ادامه بارداری در صورتی که این روش کارساز نباشد.
- عفونت
- تب
توجه داشته باشید که شواهدی بر تاثیر سقط جنین دارویی بر بارداریهای آینده فرد وجود ندارد، مگر اینکه عوارضی ایجاد کرده باشد. بنابراین این روش یکی از ایمنترین روشهای ختم بارداری در افرادی است که تصمیم به بارداری در آینده نیز دارند.
سقط جنین دارویی در چه کسانی ممنوع است؟
سقط جنین دارویی در افراد با شرایط زیر نباید انجام شود:
- هفتههای بالای بارداری (به ویژه بالای ۲۲ هفته)
- اگر آی یو دی داخل رحمی (IUD) دارید.
- بارداری مشکوک خارج از رحم (حاملگی خارج رحمی) داشته باشید.
- بیماری خاصی دارید، مثل اختلالات خونریزی دهنده، بیماریهای قلبی عروقی خاص، بیماری شدید کبدی، کلیوی و ریوی، یا یک اختلال تشنجی کنترل نشده.
- در حال مصرف داروی رقیق کننده خون یا داروهای استروئیدی هستید.
- در صورت نیاز، دسترسی به پزشک و یا اورژانس ندارید.
- به داروی استفاده شده حساسیت داشته باشید.
- سقط دارویی در افرادی که سابقه سزارین داشتهاند (بویژه دوبار سزارین و یا بیشتر)، به دلیل انقباضاتی که ایجاد میکند، خطر بیشتری دارد و میتواند باعث پارگی محل سزارین شود.
اگر به دلایل گفته شده نمیتوانید سقط دارویی انجام دهید، روش جراحی به نام کورتاژ (D&C) ممکن است گزینه مناسب برای شما باشد.
میزوپروستول یا سایتوتک چیست و چه کاربردهایی دارد؟
میزوپروستول نوعی پروستاگلندین ای (Synthetic Prostaglandin E1 Analogue) مصنوعی است. نام دیگری که این دارو به آن معروف است، سایتوتک است.
کاربردهای میزوپروستول
- این دارو برای جلوگیری از زخم معده در افرادی که داروهای NSAID (مانند آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن) مصرف کردهاند، به خصوص اگر در معرض خطر ابتلا به زخم معده هستند یا سابقه زخم دارند، استفاده میشود.
- میزوپروستول همچنین به کاهش خطر عوارض جدی زخم مانند خونریزی کمک میکند.
- این دارو همچنین در ترکیب با داروی دیگری به نام میفپریستون، برای پایان دادن به بارداری (سقط جنین) استفاده میشود.
انواع و دوزهای مختلف میزوپروستول
این دارو به شکل قرصهای ۱۰۰ و ۲۰۰ میکروگرمی در بازار و به اشکال مختلف واژینال، رکتال، زیرزبانی یا جویدنی وجود دارد.
عوارض مصرف میزوپروستول
- حالت تهوع و استفراغ یا انقباضات معده (کرامپ)
اگر هر یک از این اثرات ادامه یافت یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. - اسهال
اسهال با میزوپروستول رایج است و گاهی میتواند ادامه دار باشد. حتما مصرف مایعات و مواد معدنی و الکترولیتها را برای جلوگیری از کم آبی بدن در خاطر داشته باشید.
اسهالی که برطرف نشود، ممکن است گاهی منجر به از دست دادن زیاد آب و مواد معدنی بدن شود. در صورت بروز هر یک از علائم جدی کم آبی و عدم تعادل مواد معدنی، مثل شوک، سرگیجه شدید، کاهش ادرار، تغییرات ذهنی و خلقی، ضعف عضلانی، ضربان قلب آهسته یا نامنظم، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
به همین دلیل است که داشتن دسترسی به پزشک و مراقبتهای ویژه، در صورت لزوم و برای تزریقات وریدی مایعات بسیار مهم است. - مشکلات یا بی نظمیهای قاعدگی، خونریزی غیرمعمول و یا سنگین واژن
در صورت بروز هر یک از این عوارض جانبی نادر اما جدی فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. - واکنش آلرژیک
واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است، اما در صورت بروز سریعاً به دنبال مراقبتهای پزشکی باشید. علائم یک واکنش آلرژیک جدی شامل: بثورات پوستی، خارش، تورم (به ویژه در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی میشود.

هشدار در مصرف میزوپروستول
- هنگام استفاده از میزوپروستول از مصرف آنتی اسیدهای حاوی منیزیم خودداری کنید، زیرا ممکن است اسهال ناشی از آن را بدتر کنند. اگر به آنتی اسید نیاز دارید، با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید تا به شما در انتخاب محصول مناسب کمک کند.
- قبل از مصرف میزوپروستول، اگر به آن حساسیت دارید، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.
- قبل از استفاده از این دارو، سابقه پزشکی خود را به پزشک یا داروساز خود بگویید، به خصوص در موارد بیماریهای معده و روده (مانند بیماری التهابی روده).
- اگر از این دارو همراه با میفپریستون برای پایان دادن به بارداری استفاده میکنید، سعی کنید حتما تحت نظر پزشک خود باشید و حتماً دستورالعملهای واضحی از پزشک در مورد اینکه با چه کسی باید تماس بگیرید و در مواقع اضطراری چه کاری انجام دهید، داشته باشید. پس از مصرف داروها، انتظار خونریزی واژینال را داشته باشید، اما اگر علائم غیرمحتملی مانند خونریزی شدید و طولانی واژینال، علائم عفونت (از جمله تب، لرز) یا از حال رفتن را مشاهده کردید، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
- از این دارو در دوران بارداری برای جلوگیری از زخم معده نباید استفاده شود، به دلیل آسیب احتمالی برای جنین داخل رحم. اگر در سن باروری هستید، در حین مصرف میزوپروستول و حداقل یک ماه یا یک دوره قاعدگی کامل پس از قطع مصرف، از روشهای پیشگیری از بارداری موثر استفاده کنید. اگر باردار شدید یا فکر میکنید ممکن است باردار باشید، دارو را قطع کرده و فورا به پزشک خود اطلاع دهید.
- این دارو به شیر مادر منتقل میشود. با این حال، بعید است که این دارو به نوزاد شیرخوار آسیب برساند. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
نحوه انجام سقط دارویی و استفاده از میزوپروستول
سقط جنین دارویی نیازی به جراحی یا بیهوشی ندارد. این روش را میتوان در مطب یا مطب پزشک شروع کرد. سقط جنین دارویی را میتوان در خانه نیز انجام داد، اگرچه برای اطمینان از اینکه هیچ عارضه ای وجود ندارد، باید پس از سقط مجددا به پزشک مراجعه کنید.
نکاتی برای قبل از استفاده از دارو
قبل از سقط جنین دارویی، باید برای جلوگیری از عوارض احتمالی، نکات زیر توسط پزشک انجام شوند:
- بررسی سابقه پزشکی و بیماریهای فرد باردار
- تعیین تاریخ بارداری با سونوگرافی و بررسی اینکه حاملگی خارج از رحمی نباشد و بارداری مولار نباشد
- آزمایش خون و ادرار
تصمیم گیری برای سقط جنین ممکن است آسان نباشد. همانطور که در مورد گزینههای در دسترس خود فکر میکنید، به دنبال حمایت از شریک زندگی خود، یکی از اعضای خانواده یا یک دوست باشید.
در برخی کشورها مثل ایران، سقط جنین قانونی نیست، یا ممکن است قبل از انجام سقط جنین، الزامات قانونی و دورههای انتظار وجود داشته باشد. بنابراین متاسفانه نمیتوانید داروهای سقط جنین را آزادانه از داروخانهها تهیه کنید و نیاز به نسخه پزشک متخصص دارید.
بهترین راه استفاده با توجه به تجربه مامای عزیز وبسایت:
سقط جنین دارویی را میتوان به روشهای زیادی انجام داد، اما من این روش را به شما توصیه میکنم:
از دیدگاه مامای با تجربه، بهترین زمان برای استفاده از میزوپروستول، بالای ۸ هفته بارداری است و برای بارداریهای کمتر از ۸ هفته معمولا کارایی ندارد.
- برای بارداریهای کمتر از ۸ هفته میتوانید از داروهای گیاهی استفاده کنید. گاهی موادی مانند گلاب و زعفران به راحتی باعث سقط میشوند اما گاهی نیاز به داروهای قویتریست مانند جلاب (کاچی جنوبی تهیه شده از گیاهی به نام تله یا بذر شاهی به همراه زنجبیل و روغن) یا سر گزر دم کرده. در صورت دیدن لکه بینی، میتوانید برای کمک به سقط، طناب بزنید.
- برای بارداریهای بالای ۸ هفته، میزوپروستول را با دوز ۸۰۰ میکروگرم شروع کنید، ۲۰۰ میکروگرم زیر زبانی و ۶۰۰ میکروگرم واژینال به صورت همزمان. در ادامه، هر دو ساعت میتوانید دوز را اضافه کنید. بهترین حالت این است که برای جلوگیری از ایجاد حالت تهوع و استفراغ شدید، دوزهای اضافی را فقط واژینال استفاده کنید.
نکته: میزوپروستول برای جذب نیاز به رطوبت دارد. نوع زیر زبانی آن تقریبا پس از نیم ساعت به طور کامل جذب میشود و رطوبت خود را از آب دهان میگیرد. برای استفاده از نوع واژینال نیز بهتر است ناحیه را قبل از استفاده از دارو، اندکی مرطوب کنید.
نکاتی برای بعد از مصرف کردن میزوپروستول
داروهای مورد استفاده در سقط جنین دارویی باعث خونریزی واژینال و گرفتگی و درد شکم میشوند. آنها همچنین ممکن است باعث موارد زیر شوند:
- حالت تهوع
- استفراغ
- تب
- لرز
- اسهال
- سردرد
شما میتوانید برای کنترل درد در حین و بعد از سقط جنین دارویی از مسکن استفاده کنید. همچنین ممکن است پزشک برای جلوگیری از عفونت، برای شما آنتی بیوتیک تجویز کند، اگرچه عفونت پس از سقط دارویی نادر است.
بسته به اینکه چند هفته باردار هستید، پزشک به شما اطلاع میدهد که چه مقدار درد و خونریزی را انتظار داشته باشید. اطمینان حاصل کنید که نوار بهداشتی زیاد دارید.
اگر در خانه سقط دارویی انجام میدهید، باید به پزشک دسترسی داشته باشید. همچنین باید بتوانید عوارض را شناسایی کنید.
چه زمان باید به پزشک مراجعه کنید؟
علائم و نشانههایی که ممکن است پس از سقط دارویی نیاز به مراقبتهای پزشکی داشته باشند، عبارتاند از:
- خونریزی شدید، به معنی پر شدن دو یا چند پد در ساعت به مدت دو ساعت
- درد شدید شکم یا کمر
- تب طول کشیده بیش از ۲۴ ساعت
- ترشحات بدبو واژن
پس از سقط جنین، برای اطمینان از بهبودی مناسب و ارزیابی اندازه رحم، خونریزی و هرگونه علائم عفونت، باید به پزشک برای ویزیت مراجعه کنید. برای کاهش خطر عفونت، تا دو هفته پس از سقط جنین، چیزی وارد واژن خود نکنید.
پزشک از شما میپرسد که آیا هنوز احساس بارداری دارید، آیا دفع کیسه حاملگی یا جنین را دیدید، چقدر خونریزی داشتید و آیا هنوز خونریزی دارید یا خیر. اگر پزشک مشکوک به سقط ناقص یا ادامه حاملگی باشد، ممکن است به سونوگرافی و احتمالاً سقط جراحی نیاز داشته باشید.
پس از سقط جنین پزشکی، ممکن است ترکیبی از احساسات، از جمله تسکین، از دست دادن، غم و اندوه یا احساس گناه داشته باشید. اگر این احساسات شما را آزار میدهند، ممکن است صحبت با یک مشاور برای شما کمک کننده باشد.
صرفا برای مطالعه بیشتر
در اینجا راههای دیگر استفاده از میزوپروستول را نیز آوردهام، اما پیشنهاد من به شما پیروی کردن از راه گفته شده در بالا است.
۱. نحوه استفاده از میزوپروستول داخل لپی یا زیر زبانی
- در این روش ابتدا دهان خود را خیس کنید و ۴ قرص را بین دندان و لثه پایین خود قرار دهید (یا دو قرص در هر طرف دهان).
- به مدت ۳۰ دقیقه قرصها را در دهان خود نگه دارید.
- ممکن است در اثر حل شدن، دهانتان خشک شود، در این مدت از خوردن و نوشین خودداری کنید.
- بعد از گذشت ۳۰ دقیقه هر مقدار از قرص میزوپروستول که باقی مانده است را قورت بدهید و دهان خود را با آب بشویید.
- بعد از آن، مقدار زیادی آب بنوشید. غذای مقوی میل کنید (به ویژه غذاهایی که طبع گرم دارند) و استراحت کنید.
- بعد از گذشت ۳ الی ۴ ساعت، یک بار دیگر قرصهای میزوپروستول را مصرف کنید و این روند را تا ۳ وعده ادامه دهید، به عبارت دیگر باید ۱۲ قرص سایتوتک را در ۳ وعده استفاده کنید.
- معمولاً بعد از ۱- ۲ ساعت، حالت گرفتگی ایجاد شده و خون ریزی رخ میدهد.
روشهای واژینال، گونهای یا زیر زبانی عوارض جانبی کمتری دارند و ممکن است موثرتر باشند. برای تاثیرگذاری بیشتر، این داروها باید ظرف ۹ هفته از اولین روز آخرین قاعدگی مصرف شوند.
نکته: گاهی میتوانید از یک قرص میفپریستون نیز در ابتدای این روش استفاده کنید و آن را از طریق دهان مصرف میکنید و سپس مراحل گفته شده را انجام دهید.
۲. نحوه استفاده از میزوپروستول واژینال
میزوپروستول واژینال به تنهایی نسبت به سایر انواع سقط دارویی تاثیر کمتری دارد. مراحل استفاده از میزوپروستول واژینال عبارتاند از:
- ابتدا ادرار کنید.
- دستان خود را بشویید و ۳ یا ۴ قرص سایتوتک را درون واژن قرار دهید (برای این کار لازم نیست قرصها در محل خاصی قرار بگیرند، فقط تا آنجا که انگشتان با آن در تماس هستند کافی است).
- بعد به مدت ۳۰ دقیقه دراز بکشید. اما این نکته را در نظر داشته باشید که این قرص از راه واژن وارد بدن میشود؛ در صورتی که سابقه سزارین، جراحی رحم و سابقه بارداری بیش از پنج بار داشته باشید، احتمال پارگی رحم با این روش افزایش پیدا میکند.
۳. نحوه استفاده از میزوپروستول همراه میفپریستون خوراکی (Mifeprex)
این داروها رایجترین داروها برای سقط جنین دارویی هستند و معمولاً در هفت هفته از اولین روز آخرین قاعدگی مصرف میشوند.
- شما میتوانید میفپریستون را ابتدا در مطب یا در خانه مصرف کنید.
میفپریستون هورمون پروژسترون را مسدود میکند و باعث نازک شدن پوشش داخلی رحم، جلوگیری از کاشت و رشد جنین میشود. - سپس حدود ۲۴ تا ۴۸ ساعت بعد از مصرف آن، میزوپروستول را در خانه مصرف کنید.
میزوپروستول، نوع متفاوتی از داروست و باعث انقباض رحم و خروج جنین از طریق واژن میشود.
افراد اکثرا بعد از مصرف داروی دوم، طی دو ساعت تا یک روز، سقط دارند، اما برای اطمینان از کامل بودن سقط جنین، باید حدود یک هفته بعد دوباره به پزشک مراجعه کنید.
از اینکه نظرات شما را در قسمت دیدگاهها بخوانیم، بسیار خوشحال میشویم.
تلاش ما در تمام مقالات این وبسایت، استفاده از به روزترین اطلاعات، منابع و سایتهای معتبر است. اما اگر شما پیشنهادی دارید و یا مقاله به روزتری میشناسید، لطفا آن را با ما درمیان بگذارید تا اصلاحات لازم را اعمال کنیم.
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
بهترین راهکارها برای بهبود خونریزیهای شدید قاعدگی
چه اتفاقی در هر سیکل قاعدگی میافتد؟
تکرر و بی اختیاری ادرار در خانم ها
همه چیز درباره کاپ قاعدگی
14 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
ممنون از مقاله خوبتون
خواهش میکنم 🤍
لطفا یه شماره برای تماس با مامای خوبتون ،برای مشاوره میخوام ؟؟
سلام متاسفانه امکان اشتراک شماره تماس نیست. سوالتون رو میتونید همینجا بفرستید و یا به صورت خصوصی از آیکون کنار صفحه بفرستید. در عرض ۲۴ ساعت به سوالتون پاسخ داده میشه.
سلام من هفت ماهه پیش سزارین داشتم الان نمیتونم از این قرصا استفاده کنم؟
سلام من هفت ماهه پیش سزارین داشتم الان نمیتونم از این قرصا استفاده کنم؟
سلام امیدوارم خوب باشید.
سقط دارویی در افرادی که سزارین داشتن خطر بیشتری نسبت به بقیه داره، به ویژه در موارد دو سزارین و بیشتر.
لطفا قسمت “سقط جنین دارویی در چه کسانی ممنوع است؟” از مقاله رو مطالعه کنید.
سلام،من تو هفته پنجم بارداریم یک عدد قرص میزوپروستول ۲۰۰ خوردم و بعد دو سه ساعت هم خونریزیم شروع شد و چن تا لخته خون هم دفع شد،و بعد سه روز خونریزیمم قطع شد،ولی الان بعد سه هفته هنوزم حالت تهوع و استفراغ دارم،ممکنه از عوارض دارو باشه؟یا اینکه جنین کاملا سقط نشده باشه؟میشه لطفا راهنمایی کنید!
سلام امیدوارم خوب باشید.
تهوع استفراغ از عوارض این دارو هست منتهی اگر بیش از یک هفته این عوارض ادامه داشتن، میتونن منشا دیگهای داشته باشن. برای همین برای چک آپ باید به دکتر مراجعه کنید.
سلام وقتتون بخیر من هفته ی پیش سونو انجام دادم بارداربودم و سن جنین 6هفته بود وضربان قلبش هم طبیعی وعادی بود چندروز پیش ۵عدد قرص سایتوتک ۲۰۰ استفاده کردم هرنیم ساعت یکی داخل واژن یکی زیرزبان کلا ۲ساعت ونیم طول کشید بعدش خوابم برد تا فرداش ک فقط ی لخته ازم افتادوبعدش هم فقط لکه بینی داشتم دوباره امروز رفتم سونو گفتن ۶هفته و ۵روز اما قلب دیده نمیشه الان اگه باز قرص استفاده کنم جنین دفع میشه ؟؟؟
سلام ببخشید سن حاملگی بنده ۹هفته و سن جنین شش هفته هست از صبح میزوپروستول طبق دستور پزشک دارم استفاده میکنم هنوز خونریزی ندارم ممکنه به کورتاژ برسه؟
سلام وقت بخیر من خانومم ۲ تا ۸ آذر پریود بودن، بعدش چند باری رابطه داشتیم،الان پریودشون عقب افتاده و تست بتا هم مثبت شده،الان باید از چه روشی برای سقط استفاده کنیم که مطمئن باشه
سنشون هم ۲۷ سال هست سابقه بیماری و سزارین هم ندارن
سلام وقتتون بخیر
بهترین کار این هست که به مامای خودتون و یا پزشک مراجعه کنید.
اما توضیحات لازم در قسمت مامای این مقاله آورده شده. توصیه میکنم که از ابتدای مقاله بخونید تا از عوارض هم آگاهی پیدا کنید.
ممنون از شما،با توجه به اینکه دوست نداریم کسی از این موضوع مطلع بشه،نمی تونیم مراجعه کنیم به جایی، مقاله را خوندم
فقط سوالم از شما این هستش که الان زمان مناسبی هست برای استفاده از دارو؟