پلاگرا چیست و راه درمان آن کدامست؟

عناوین

پلاگرا یک بیماری سیستمیک است که در اثر کمبود شدید نیاسین (ویتامین B3) ایجاد می‌شود. این بیماری کل بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد و در نهایت می‌تواند حتی منجر به مرگ شود. پلاگر اولیه به دلیل کمبود نیاسین در رژیم غذایی ایجاد می‌شود و پلاگر ثانویه زمانی رخ می‌دهد که بدن نتواند نیاسینی را که می‌خورید، جذب کند.

نیاسین برای عملکرد سلولی در سراسر بدن بسیار مهم است و فقدان آن نیز علائمی در سراسر بدن از جمله پوست، دهان، روده‌ها و مغز نشان می‌دهد. در صورت عدم درمان، پلاگر می‌تواند باعث آسیب دائمی به سیستم عصبی و مرگ شود.

نیاسین در بسیاری از منابع غذایی یافت می‌شود و اکثر افرادی که رژیم غذایی مناسبی دارند، به اندازه کافی از آن را دریافت می‌کنند. اما پلاگر اولیه که ناشی از دریافت ناکافی رژیم غذایی است، هنوز یک مشکل مهم است. در دنیای صنعتی، کمبود نیاسین بیشتر به دلایل ثانویه و ناشی از بیماری‌های مختلف یا موادی است که بدن، جذب نیاسین را مختل می‌کنند.

خلاصه‌ای در مورد نیاسین

بدن از نیاسین (ویتامین B3) برای تبدیل کالری غذا به انرژی استفاده می‌کند. نیاسینی که می‌خورید از طریق روده کوچک به بافت‌های بدن جذب می‌شود، جایی که به کوآنزیمی به نام نیکوتین آمید آدنین دی نوکلئوتید (NAD) تبدیل می‌شود. این کوآنزیم با آنزیم‌های دیگر برای کاتالیز کردن واکنش‌های شیمیایی کار می‌کند. بیش از 400 آنزیم مختلف در بدن برای عملکرد خود به کوآنزیم NAD وابسته هستند!!!

کوآنزیم NAD به انتقال انرژی موجود در مواد مغذی دیگر مثل کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها و چربی‌ها، به نوعی انرژی که سلول‌ها می‌توانند از آن استفاده کنند (آدنوزین تری فسفات یا ATP) کمک می‌کند. بنابراین همه سلول‌ها برای عملکرد خود به آن وابسته هستند و سیستم‌های بدن که نیازهای انرژی بالاتر دارند، بیشتر به این ویتامین وابسته هستند. NAD همچنین در انواع مختلفی از عملکردهای سلولی خاص، از جمله تعمیر DNA و ارتباطات سلولی نقش دارد.

کمبود نیاسین باعث چه اتفاقاتی در بدن می‌شود؟

از آنجایی که NAD به شدت در تامین سوخت سلول‌ها نقش دارد، فقدان آن در ابتدا در سیستم‌های بدن با بالاترین نیاز انرژی ظاهر می‌شود، یعنی پوست، پوشش مخاطی دستگاه گوارش و مغز. پلاگر کلاسیک مجموعه‌ای از علائم تیپیک دارد: اسهال، درماتیت و زوال عقل (دمانس). اگر پلاگر برای چندین سال درمان نشود، می‌تواند حتی منجر به مرگ شود.

علائم پلاگر چیست؟

علایم معمول پلاگرا عبارت‌اند از:

اسهال مزمن، گاهی اوقات خونی.
درد شکم و سوء هاضمه.
از دست دادن اشتها، حالت تهوع و استفراغ.
بثورات پوستی خارش دار یا دردناک.
زخم‌های دهان و زبان قرمز و متورم.
خستگی، ضعف و بی حالی.
تغییرات خلقی، افسردگی.
علائم عصبی مانند لرزش یا بی حسی و گزگز در دست‌ها و پاها.
هذیان و زوال عقل.

علت کمبود نیاسین چیست؟

علل کمبود ویتامین B3 عبارت‌اند از:

مصرف الکل
اسهال مزمن
مصرف بیش از حد لوسین
التهاب روده‌ها و انواع بیماری‌های گوارشی که باعث سوء جذب می‌شوند، مانند بیماری التهابی روده (IBD) یا سیروز کبدی.
عمل جراحی بای پس معده
مصرف ذرت
مصرف کربوهیدرات‌های تصفیه شده و شکر
کمبود آهن زیرا بدن برای تبدیل و استفاده از نیاسین به آهن نیاز دارد.
بیماری هارتناپ که این اختلال ژنتیکی مانع از جذب آمینو اسیدهای بدن می‌شود که برای تولید ویتامین‌ها از غذا ضروری هستند.
مصرف برخی داروها به ویژه داروهای ضد اسپاسم و داروهای شیمی درمانی.
ابتلا به برخی بیماری‌ها مثل سندرم کارسینویید و عفونت HIV.

پلاگر چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پزشک بر اساس علائم، معاینات و سابقه پزشکی و رژیم غذایی شما، معمولا به تشخیص می‌رسد. همچنین آزمایش ادرار به تایید این تشخیص کمک می‌کند. سطوح برخی از مواد شیمیایی در ادرار نشان دهنده میزان نیاسین بدن است.

درمان پلاگر چیست؟

برای درمان این بیماری باید ویتامین B3 استفاده کرد. بهترین منبع برای دریافت این ویتامین مخمر تغذیه‌ای است، اما شما می‌توانید از مکمل‌های ویتامین B3 نیز استفاده کنید. توجه داشته باشید که برای درمان این بیماری می‌توانید ۱۰ تا ۱۵ برابر دوز نرمال این ویتامین را مصرف کنید و نگران عوارض نباشید.

راه‌های جلوگیری از پلاگر چیست؟

یک رژیم غذایی سالم، ساده‌ترین راه برای اطمینان از تغذیه کافی است.

بهترین منابع غذایی نیاسین عبارت‌اند از:

جگر گاو.
چغندر.
مخمر ابجو.
ماهی‌های روغنی مانند سالمون و تن.
گوشت طیور.
تخمه آفتابگردان و بادام زمینی.

اگر یک بیماری مزمن دارید که شما را مستعد ابتلا به پلاگر می‌کند و یا رژیم غذایی نامناسب و پر از شکر و کربوهیدرات دارید، به دریافت میزان بیشتری از ویتامین‌های B نیاز دارید.