آب مروارید (کاتاراکت)، ﻋﻼﺋم، تشخیص و درمان

آب مروارید چیست؟

آب مروارید ناحیه ای متراکم و ابری است که در عدسی چشم ایجاد می شود. این بیماری زمانی شروع می شود که پروتئین های موجود در چشم توده هایی تشکیل می دهند که از ارسال تصاویر واضح به شبکیه توسط عدسی جلوگیری می کند. شبکیه با تبدیل نور (که از طریق عدسی می آید) به سیگنال کار می کند. این سیگنال ها را به عصب بینایی می فرستد، که از این طریق به مغز ارسال شوند.
آب مروارید به آرامی پیشرفت می کند و در نهایت بینایی شما را مختل می کند. ممکن است آب مروارید در هر دو چشم همزمان ایجاد شود، اما معمولاً اینطور نبوده و آن واحد فقط یک سمت را درگیر میگند. آب مروارید در افراد مسن شایع است. به گفته موسسه ملی چشم ایالات متحده، بیش از نیمی از مردم در این کشور تا سن ۸۰ سالگی به آب مروارید مبتلا شده یا تحت عمل جراحی آب مروارید قرار گرفته اند.

علائم آب مروارید

علائم رایج آب مروارید عبارتند از:

• تاری دید
• مشکل دیدن در شب
• دیدن رنگ ها به صورت محو شده
  
• افزایش حساسیت به تابش خیره کننده
• هاله چراغ های اطراف
• دوبینی در چشم آسیب دیده
• نیاز به تغییر مکرر در عینک طبی

علت بیماری آب مروارید چیست؟

چندین علت زمینه ای برای آب مروارید وجود دارد که شامل موارد زیر میشوند:

• تولید بیش از حد اکسیدان ها، که مولکول های اکسیژن هستند که به دلیل زندگی عادی روزانه از نظر شیمیایی تغییر کرده اند.
• سیگار کشیدن
• اشعه ماوراء بنفش
• استفاده طولانی مدت از استروئیدها (مثل پردنیزولون، بتامتازون و …) و سایر داروها
• برخی بیماری ها مانند دیابت
• ضربه به چشم
• پرتو درمانی

انواع آب مروارید

آب مروارید انواع مختلفی دارد که بر اساس نحوه شکل گیری آنها در چشم طبقه بندی می شوند.

• آب مروارید مادرزادی. که در بدو تولد وجود دارد یا در سال اول کودک شکل می گیرد، که نادرتر از آب مرواریدی است که با افزایش سن ایجاد میشود.
• آب مروارید ثانویه به دنبال بیماری یا داروها. بیماری هایی که با ایجاد آب مروارید مرتبط هستند عبارتند از گلوکوم و دیابت. استفاده از استروئید پردنیزون و سایر داروها نیز گاهی اوقات می تواند منجر به آب مروارید شود.
• آب مروارید ناشی از آسیب دیدگی (تروماتیک). پس از آسیب به چشم ایجاد می شود، اما ممکن است چندین سال طول بکشد تا این اتفاق بیفتد.
• آب مروارید پرتویی. که پس از انجام پرتودرمانی برای سرطان ممکن است ایجاد شود.

عوامل خطر آب مروارید

عوامل خطر مرتبط با آب مروارید عبارتند از:

• سن بالا
• مصرف زیاد الکل
• سیگار کشیدن
• چاقی
• فشار خون بالا
• آسیب های قبلی چشم
• سابقه خانوادگی آب مروارید
• قرار گرفتن بیش از حد در معرض آفتاب
• دیابت
• قرار گرفتن در معرض تابش اشعه ایکس و درمان سرطان

تشخیص آب مروارید

برای تعیین اینکه آیا آب مروارید دارید یا خیر، پزشک سابقه پزشکی و علائم شما را بررسی می کند و معاینه چشم انجام می دهد. پزشک شما ممکن است چندین آزمایش دیگر نیز انجام دهد، از جمله:

• تست حدت بینایی. تست حدت بینایی از چارت (نمودار) چشمی برای اندازه‌گیری میزانی که می‌توانید یک سری حروف را بخوانید استفاده می‌کند. چشمان شما یکی یکی آزمایش می شوند، در حالی که چشم دیگر پوشیده است. با استفاده از این روش چشم پزشک تشخیص می دهد که آیا بینایی ۲۰/۲۰ دارید یا اینکه در بیناییتان نشانه هایی از اختلال دیده می شود.
• معاینه شبکیه و عصب بینایی. برای آماده شدن برای معاینه شبکیه چشم، چشم پزشک قطره هایی را در چشمان شما می ریزد تا مردمک چشمان شما را گشاد کند. این کار بررسی پشت چشم (شبکیه) و عصب بینایی را از نظر آسیب دیدگی آسان تر می کند. با استفاده از افتالموسکوپ، چشم پزشک می‌تواند شما را از نظر علائم آب مروارید بررسی کند.
• تونومتری. این تست فشار مایع را در چشم شما اندازه گیری می کند. چندین دستگاه مختلف برای انجام این کار وجود دارد.

سایر آزمایش‌هایی که ممکن است پزشک انجام دهد شامل بررسی حساسیت شما به نور خیره کننده و درک شما از رنگ‌ها است.

راه های پیشگیری از آب مروارید

برای کاهش خطر ابتلا به آب مروارید:

• با استفاده از عینک آفتابی در بیرون از چشمان خود در برابر اشعه UVB محافظت کنید.
• معاینه چشمی منظم داشته باشید.
• سیگار نکشید
• میوه ها و سبزیجات حاوی آنتی اکسیدان بخورید.
• حفظ وزن سالم
• دیابت و سایر شرایط پزشکی را کنترل کنید.

درمان آب مروارید

• اگر علاقه ای به جراحی برای درمان ندارید و یا نمی توانید عمل جراحی داشته باشید، پزشک ممکن است به شما در مدیریت علائم کمک کند مثل پیشنهاد کردن عینک های قوی تر یا عینک های آفتابی با پوشش ضد تابش نور.
• عمل جراحي
  زمانی که آب مروارید مانع از انجام فعالیت های روزانه مانند مطالعه یا رانندگی می شود، جراحی توصیه می شود. همچنین زمانی انجام می شود که آب مروارید تداخلی با درمان سایر مشکلات چشمی ایجاد کند.
  یکی از روش های جراحی که به نام فیکوامولسیفیکاسیون شناخته می شود، شامل استفاده از امواج اولتراسوند برای شکستن عدسی و برداشتن قطعات آن است.
  جراحی خارج کپسولی شامل برداشتن قسمت کدر عدسی از طریق یک برش طولانی در قرنیه است. پس از جراحی، یک لنز مصنوعی داخل چشمی در جایی که لنز طبیعی قرار داشته، قرار می گیرد.
  جراحی برای برداشتن آب مروارید به طور کلی بسیار ایمن است و درصد موفقیت بالایی دارد. برخی از خطرات جراحی آب مروارید عبارتند از عفونت، خونریزی و جداشدگی شبکیه. بروز همه این عوارض کمتر از ۱٪ است و اکثر افراد می توانند در همان روزی که عمل جراحی انجام می شود به خانه بروند.

توجه: آب مروارید می تواند در فعالیت های روزانه اختلال ایجاد کند و در صورت عدم درمان منجر به نابینایی شود. اگرچه برخی بیماریشان پیشرفت نمی کند، اما به خودی خود کوچکتر هم نمی شوند. طبق گفته موسسه ملی چشم، برداشتن آب مروارید با جراحی یک روش بسیار رایج است و تقریباً در ۹۰ درصد موارد بسیار مؤثر است.

منابع: Healthline, Mayoclinic