انسولین و چاقی

چاقی زمانی ایجاد می شود که هیپوتالاموس به بدن دستور می دهد تا توده چربی را افزایش دهد تا بدن به وزن تعیین شده خود برسد. کالری های موجود صرف افزایش چربی می شوند و بدن با کمبود انرژی (کالری) مواجه می شود. پاسخ منطقی بدن تلاش برای دریافت کالری بیشتر است. بنابراین سیگنال های هورمونی گرسنگی را افزایش می دهد و سیگنال های هورمونی سیری را کاهش می دهد. ما می توانیم در مقابل میل به خوردن مقاومت کنیم و مصرف کالری خود را محدود کنیم. انجام این کار میتواند هیپوتالاموس را برای مدتی خنثی می کند، اما هیپوتالاموس ابزارهای دیگری نیز برای وسوسه کردن ما به خوردن دارد. بدن کالری های مورد نیاز برای رشد چربی را با خاموش کردن سایر عملکردها حفظ می کند و متابولیسم کند می شود. از اینجا میفهمیم که افزایش کالری ورودی و کاهش کالری دریافتی (خوردن بیشتر و حرکت کمتر) باعث چاقی نمی شود، بلکه نتیجه چاقی است.
تا اینجا متوجه شدیم که وزن بدن از طریق راههای مختلف و به شدت تنظیم می شود. وزن اکثر افراد نسبتاً ثابت می ماند. حتی در افرادی که وزن اضافه می کنند این فرایند به تدریج رخ میدهد – ۰.۵ تا ۱ کیلوگرم در سال. با این حال، این بدان معنا نیست که وزن تنظیم شده بدن بدون تغییر است. با گذشت زمان، ترموستات وزن بدن به تدریج به سمت بالا تنظیم می شود. کلید درک چاقی این است که بفهمیم چه چیزی وزن تعیین شده بدن را تنظیم می کند، چرا گاهی این عدد تا این حد بالا تنظیم می شود، و چگونه آن را پایین تر تنظیم کنیم.
انسولین به عنوان یک تنظیم کننده کلیدی ذخیره انرژی و تعادل انرژی، مظنون اصلی به عنوان تنظیم کننده وزن بدن است. اگر انسولین باعث چاقی شود، باید این کار را عمدتاً از طریق تأثیرش در مغز انجام دهد. چاقی در سیستم عصبی مرکزی از طریق وزن تنظیم شده بدن کنترل می شود، نه در محیط اطراف. در این فرضیه، سطوح بالای انسولین باعث افزایش وزن بدن می شود.
مطمئناً پاسخ انسولین بین افراد لاغر و چاق بسیار متفاوت است. در افراد چاق سطح انسولین در زمان گرسنگی بالاتر و همچنین پاسخ به انسولین بعد از غذا خوردن، اغراق آمیزتر است و زیادی وارد خون میشود. ممکن است این فعالیت هورمونی منجر به افزایش وزن شود.

با تمام این توضیحات آیا انسولین باعث چاقی می شود؟ این سوال – یکی از کلیدهای اساسی نظریه هورمونی چاقی است.

بله، انسولین می تواند هر کسی را چاق کند. فرقی نمی کند که اراده دارید یا نه و ورزش می کنید و چه چیزی میخورید. مادامی که انسولین کافی و زمان کافی داشته باشید چاق میشوید.
ترشح بالای انسولین مدت‌هاست که با چاقی مرتبط است: افراد چاق سطوح بسیار بالاتری از انسولین نسبت به افرادی که وزن طبیعی دارند ترشح می‌کنند. همچنین، در افراد لاغر، سطح انسولین به سرعت بعد از غذا به سطح اولیه باز می گردد، اما در افراد چاق، این سطوح همچنان بالا می ماند.
سطح انسولین در افراد چاق تقریباً ۲۰ درصد بیشتر است، و این سطوح بالا به شدت با شاخص های مهمی مانند دور کمر و نسبت دور کمر به باسن مرتبط است. ارتباط نزدیک بین سطح انسولین و چاقی مطمئناً ماهیت علت و معلولی این رابطه را نشان می دهد – اما هنوز نمیتوان گفت این ارتباط دقیقا چگونه است.
اندازه گیری سطح انسولین می تواند دشوار باشد زیرا سطوح در طول روز در پاسخ به غذا در نوسانات زیادی است. اندازه گیری سطح “متوسط” ممکن است، اما انجام این کار به اندازه گیری های متعدد در طول روز نیاز دارد. سطح انسولین ناشتا (که بعد از یک شبانه روز اندازه گیری می شود) اندازه گیری ساده تر و تک مرحله ای است. مطمئناً، تحقیقات ارتباط نزدیکی بین سطوح بالای انسولین ناشتا و چاقی نشان می‌دهد و این رابطه زمانی قوی‌تر می‌شود که فقط توده چربی یک فرد را به جای وزن کل او در نظر بگیریم. در مطالعه قلب سن آنتونیو،3 انسولین ناشتا با افزایش وزن در طول هشت سال پیگیری ارتباط تنگاتنگی داشت. همانطور که در فصل 10 خواهیم دید، حالت مقاوم به انسولین منجر به انسولین ناشتا نیز می شود. این رابطه تصادفی نیست، زیرا مقاومت به انسولین خود نقش کلیدی در ایجاد چاقی دارد.
بنابراین، ما می دانیم که ارتباط بین انسولین بالا و چاقی قبلاً به وضوح ثابت شده است. حال سؤال این است که آیا این ارتباط در واقع یک رابطه سببی است؟ آیا انسولین بالا باعث چاقی می شود؟

آزمون فرضیه انسولین باعث چاقی

فرضیه “انسولین باعث چاقی می شود” به راحتی آزمایش می شود. ما می توانیم با دادن آزمایشی انسولین به گروهی از افراد و سپس اندازه گیری میزان افزایش وزن آنها، این رابطه را ثابت کنیم. بیمارانی که به طور منظم از انسولین استفاده می کنند و پزشکانی که آن را تجویز می کنند، از قبل این حقیقت وحشتناک را می دانند: هر چه انسولین بیشتری بدهید، چاقی بیشتر می شود. مطالعات متعددی که عمدتاً بر روی بیماران دیابتی انجام شده است، قبلاً این واقعیت را نشان داده است که انسولین باعث افزایش وزن می شود.
انسولین معمولا برای درمان هر دو نوع دیابت استفاده می شود. در دیابت نوع ۱، سلول های تولید کننده انسولین لوزالمعده تخریب می شوند و در نتیجه سطوح بسیار پایین انسولین ایجاد می شود. بیماران برای زنده ماندن نیاز به تزریق انسولین دارند. در دیابت نوع ۲، سلول ها به انسولین مقاوم هستند و سطح انسولین در این بیماران  بالاست. در دیابت نوع ۲، همیشه نیاز به انسولین نیست و اغلب ابتدا تنها از داروهای خوراکی استفاده می شود.
تحقیقات زیاد و طولانی مدت در زمینه دیابت نوع ۱ و ۲ نشان داده که انسولین چاق کننده است و کاهش کالری دریافتی برای مبارزه با چاقی بی فایده است.
برای مطالعه بیشتر راجع به مطالعات انجام شده میتوانید به کتاب قانون چاقی نوشته دکتر جیسون فانگ مراجعه کنید.

مکانیزم اثر انسولین بر وزن

نتایج مطالعات متعدد نشان داد که داروهایی که سطح انسولین را افزایش می دهند باعث افزایش وزن می شوند. داروهایی که تأثیری بر سطح انسولین ندارند، اثری بر وزن هم ندارند. داروهایی که سطح انسولین را کاهش می دهند باعث کاهش وزن می شوند. تأثیر بر وزن مستقل از تأثیر بر قند خون است.
انسولین باعث چاقی می شود، به این معنی که انسولین باید یکی از کنترل کننده های اصلی وزن بدن باشد. با بالا رفتن انسولین، وزن بدن بالا می رود. هیپوتالاموس سیگنال های هورمونی را برای افزایش وزن به بدن ارسال می کند. گرسنه می شویم و می خوریم. اگر ما عمداً کالری دریافتی را محدود کنیم، مکانیسم هایی در بدن، کل انرژی مصرفی ما را کاهش می دهد که بتواند وزن تعیین شده را ثابت نگهدارد. بنابراین نتیجه همچنان یکسان است – افزایش وزن.
گری تابز در کتاب “چرا چاق می شویم و راه حل چیست”، نوشت: «ما به دلیل پرخوری چاق نمی شویم. ما به دلیل چاق شدن زیاد غذا می خوریم.» چرا چاق می شویم؟ ما چاق می شویم زیرا ترموستات وزن تنظیم شده بدن ما خیلی بالا تنظیم شده است. چرا؟ زیرا سطح انسولین ما بسیار بالاست.
هورمون ها برای درک چاقی نقش اساسی دارند. همه چیز در مورد متابولیسم انسان، از جمله وزن تنظیم شده بدن، از نظر هورمونی تنظیم می شود. یک متغیر فیزیولوژیکی حیاتی مانند چربی بدن به مصرف کالری روزانه و ورزش واگذار نمی‌شود، بلکه هورمون ها به طور دقیق چربی بدن را تنظیم می کنند. ما به طور آگاهانه وزن بدن خود را کنترل نمی کنیم. وزن هم مانند ضربان قلب، متابولیسم پایه، دمای بدن یا تنفس به طور خودکار تنظیم می شود. هورمون ها به ما می گویند که گرسنه هستیم (گرلین). هورمون ها به ما می گویند که سیر هستیم (پپتید YY، کوله سیستوکینین). هورمون ها باعث افزایش مصرف انرژی (آدرنالین) می شوند. هورمون ها مصرف انرژی (هورمون تیروئید) را متوقف می کنند. چاقی یک اختلال هورمونی در تجمع چربی است.
چاقی یک اختلال هورمونی است نه یک عدم تعادل کالری. این سوال که چگونه انسولین باعث افزایش وزن می شود، مشکل بسیار پیچیده تری است که هنوز همه پاسخ های آن مشخص نیست. اما نظریه های زیادی وجود دارد.
دکتر رابرت لوستیگ، متخصص چاقی کودکان، معتقد است که سطح بالای انسولین به عنوان یک مهارکننده لپتین (هورمونی که سیگنال سیری را نشان می دهد) عمل می کند. سطح لپتین با افزایش چربی بدن افزایش می یابد که با اثر بر روی هیپوتالاموس باعث میشود تا مصرف غذا در مواقعی که چربی بدن بالاست، کاهش یافته و بدن به وزن ایده آل خود بازگردد. اما مغز به دلیل قرار گرفتن مداوم در معرض لپتین، نسبت به آن مقاوم شده و پیام احساس سیری را نمیگیرد و مصرف چربی را کاهش نمیدهد.
از بسیاری جهات، انسولین و لپتین متضاد یکدیگر هستند. انسولین باعث افزایش ذخیره چربی می شود. لپتین ذخیره چربی را کاهش می دهد. سطوح بالای انسولین به طور طبیعی باید به عنوان یک آنتاگونیست لپتین عمل کند. با این حال، مکانیسم های دقیقی که توسط انسولین لپتین را مهار می کند هنوز ناشناخته است.
هم سطح انسولین ناشتا و هم سطح لپتین ناشتا در افراد چاق بالاتر است که نشان دهنده وضعیت مقاومت به انسولین و لپتین است. پاسخ لپتین به یک وعده غذایی نیز متفاوت بود. در افراد لاغر، سطح لپتین افزایش یافت – که منطقی است، زیرا لپتین یک هورمون سیری است. اما در افراد چاق، سطح لپتین با خوردن غذا کاهش یافت. سطوح بالای لپتین به طور مداوم منجر به مقاومت به لپتین می شود. همچنین ممکن است سطوح بالای انسولین با مکانیسم‌های غیرمرتبط با لپتین در مسیرهایی که هنوز کشف نشده‌اند باعث افزایش وزن شود.
با این حال، نکته مهمی که باید بدانیم این نیست که چگونه انسولین باعث چاقی می شود، بلکه این است که انسولین در واقع باعث چاقی می شود.
زمانی که متوجه شدیم چاقی یک عدم تعادل هورمونی است، می توانیم درمان آن را آغاز کنیم. اگر معتقد باشیم که کالری اضافی باعث چاقی می شود، درمان آن کاهش کالری است. اما این روش یک شکست کامل بوده است. با این حال، اگر انسولین بیش از حد باعث چاقی شود، مشخص می شود که باید سطح انسولین را کاهش دهیم.
سوال این نیست که چگونه کالری را متعادل کنیم. سوال این است که چگونه هورمون های خود را متعادل کنیم. مهمترین سوال در چاقی این است که چگونه انسولین را کاهش دهیم؟
برای رسیدن به جواب این سوال دو مقاله “چی بخوریم؟” و “کی بخوریم؟” را مطالعه کنید تا از راههای پایین آوردن سطح انسولین آگاه شوید.

منابع: برگرفته از کتاب قانون چاقی نوشته دکتر جیسون فانگ، What Is Insulin?