علت بیماری سیاتیک چیست؟

سیاتیک نشاندهنده و علامتی از یک بیماری زمینه‌ای دیگر است. دانستن دلایل احتمالی سیاتیک می‌تواند باعث شود که به جای تمرکز بر برطرف کردن علائم، به ریشه مشکل و برطرف کردن آن تمرکز کنیم.

مکانیسم آسیب عصب سیاتیک یا نتیجه فشرده شدن عصب به طور مستقیم است و یا به دلیل التهاب ، پاسخ غیر طبیعی سیستم ایمنی و یا ترکیبی از همه این عوامل است.

علل شایع سیاتیک

علل متداول سیاتیک شامل موارد زیر است:

۱. فتق دیسک کمر

تحقیقات نشان می‌دهد که حدود ۹۰ ٪ موارد سیاتیک به علت فتق یا بیرون زدگی دیسک کمر ایجاد می‌شوند. فتق دیسک به طور معمول یک یا چند ریشه عصبی نخاعی (معمولا L4-S3 که عصب سیاتیک را تشکیل می‌دهند) را تحت فشار قرار می‌دهد. فتق دیسک از دو طریق می‌تواند باعث سیاتیک شود:

1. فشار مستقیم. فشرده سازی مستقیم عصب سیاتیک هنگامی رخ می‌دهد که یک دیسک برآمده یا فتق دیسک بر روی عصب فشار وارد کند.
2. افزایش التهاب شیمیایی. یک ماده محرک شیمیایی اسیدی می‌تواند از دیسک نشت کند و باعث التهاب و تحریک در ناحیه اطراف عصب سیاتیک شود.

فتق دیسک معمولا باعث فشار به عصب سیاتیک از یک طرف ایجاد علائم در یک پا می‌شود. همچنین دیسک ممکن است از هر دو طرف برآمدگی یا فتق کند و باعث ایجاد علائم در هر دو پا شود (سیاتیک دو طرفه).

۲. تحلیل دیسک بین مهره‌ای (دژنراسیون دیسک بین مهره‌ای)

تخریب بافت در ستون فقرات کمر می‌تواند عصب سیاتیک را فشرده یا تحریک کند. دژنراسیون (تحلیل) مفاصل بین مهره‌ای همچنین می‌تواند باعث التهاب بافت سینوویال در کپسول مفصل و افزایش حجم آن شود. دژنراسیون استخوان مهره ممکن است باعث رشد غیر طبیعی استخوان (خارهای استخوانی یا استئوفیت‌ها) شود. این بافت‌های غیر طبیعی و حجیم در ستون فقرات کمر می‌تواند باعث فشرده سازی یک یا چند ریشه عصبی از عصب سیاتیک شود. دژنراسیون دیسک‌های بین مهره‌ای ممکن است پروتئین‌های التهابی را ترشح کرده و باعث التهاب عصب سیاتیک شود.

۳. تنگی کانال نخاعی کمری

تنگی کانال نخاعی، به معنی باریک شدن کانال نخاعی است و در بزرگسالان بالای ۶۰ سال نسبتاً رایج است.

۴. اسپوندیلولیستزیس

اسپوندیلولیستزیس زمانی اتفاق می‌افتد که یک مهره روی بدنه مهره دیگر به سمت جلو بلغزد. به عنوان مثال، مهره L5 ممکن است روی مهره S1 به جلو بلغزد. سیاتیک ممکن است در اثر فشردگی عصب به دنبال فروپاشی فضای دیسک، شکستگی و لغزش تنه مهره به سمت جلو باشد. اسپوندیلولیستزیس ممکن است باعث سیاتیک دو طرفه شود و در بزرگسالان جوان‌تر شایع‌تر است.

این شرایط ممکن است در طول زمان یا به طور خود به خود به دلیل ضربه یا آسیب فیزیکی ایجاد شوند. تصادفات وسایل نقلیه موتوری، آسیب‌های ورزشی یا زمین خوردن، ممکن است باعث آسیب مستقیم به عصب سیاتیک شود. شرایطی مانند اسپوندیلولیستزیس و فتق دیسک ممکن است در اثر آسیب‌های ناشی از استرس فیزیکی، مانند وزنه برداری ایجاد شود.

۵. علل کمتر شایع سیاتیک

به ندرت، سیاتیک ممکن است به دلیل تومورها، عفونت، تشکیل بافت اسکار (زخم)، تجمع مایعات، بیماری پات (سل نخاعی)، یا شکستگی در ستون فقرات کمری ایجاد شود.

سیاتیک همچنین ممکن است به عنوان عارضه روش‌های نادرست تزریق عضلانی در باسن یا پس از جراحی تعویض مفصل ران ایجاد شود، گرچه این موارد نادر هستند.

همچنین تقریباً یک درصد از زنان باردار ممکن است در دوره‌ای از بارداری دچار سیاتیک شوند.

عوامل خطر بروز سیاتیک

وجود برخی عوامل خطر ممکن است احتمال ابتلا به سیاتیک را افزایش دهد. چند مثال از این عوامل عبارت‌اند از:

• سیگار کشیدن
• مسائل مربوط به سلامت روان، مانند افسردگی
• چاقی و اضافه وزن
• کمبود ویتامین B12
• سبک زندگی بی تحرک و غیرفعال و نشستن‌های طولانی مدت
• انواع خاصی از مشاغل (مانند راننده کامیون، نجار، یا اپراتور ماشین آلات)
• ارگونومی ضعیف کار

وجود این عوامل خطر به تنهایی دلیل ایجاد سیاتیک نیست، با این حال، این عوامل همراه با سن و سلامت عمومی فرد ممکن است در ایجاد سیاتیک نقش داشته باشند.

در صورت مشاهده علائم سیاتیک توصیه می شود به پزشک مراجعه کنید. سیاتیک در صورت درمان زودهنگام به طور قابل توجهی بهبود می‌یابد و اگر برای مدت طولانی درمان نشود، ممکن است مزمن یا شدیدتر شود.

علل علائم شبیه سیاتیک

برخی از شرایط ممکن است باعث علائمی شبیه به علائم معمول سیاتیک شوند. چند مثال از این موارد عبارت‌اند از:

• سندرم پیریفورمیس
  سندرم پیریفورمیس در اثر اسپاسم عضله پیریفورمیس ایجاد می‌شود. علائم سیاتیک ممکن است زمانی رخ دهند که عضله اسپاسمودیک عصب سیاتیک را در منشا خود تحریک یا فشرده کند.
• اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک
  تحریک مفصل ساکروایلیاک، واقع در پایین ستون فقرات، می‌تواند عصب L5 را که در بالای مفصل ساکروایلیاک قرار دارد، تحریک کرده و باعث دردی مشابه درد سیاتیک شود.

در این موارد، هیچ رادیکولوپاتی واقعی یا درد عصبی تیر کشنده وجود ندارد. با این حال، درد ساق پا در این افراد معمولاً شبیه سیاتیک است.