همه چیز درباره پوکی استخوان (استئوپروز)

پوکی استخوان یا استئوپروز، بیماری است که در آن استخوان‌ها تا حدی ضعیف می‌شوند که به راحتی می‌شکنند (اغلب استخوان‌های لگن، ستون فقرات و مچ دست). پوکی استخوان را “بیماری خاموش” می‌نامند، زیرا ممکن است تا زمانی که استخوان شکسته نشده، فرد متوجه هیچ تغییری نشود.

استخوان یک بافت زنده است. برای قوی نگه داشتن استخوان‌ها، بدن بافت استخوانی قدیمی را می‌شکند و آن را با بافت استخوانی جدید جایگزین می‌کند.

در حدود سن ۳۰ سالگی، افزایش توده استخوانی متوقف می‌شود و هدف برای سلامت استخوان این است که استخوان را تا جایی که می‌توان، حفظ کرد. با ورود افراد به ۴۰ و ۵۰ سالگی، فرآیند جایگزینی کمتر و شکسته شدن استخوانی بیشتر می‌شود.

همانطور که در تصویر زیر می‌بینید، نگاه دقیق به داخل استخوان، چیزی شبیه طرح لانه زنبوری را نشان می‌دهد. هنگامی که فردی دچار پوکی استخوان می‌شود، فضاهای این لانه زنبوری بزرگتر می‌شوند، بافت استخوانی آن کمتر می‌شود و پوسته بیرونی استخوان‌ها نیز نازک‌تر می‌شود. همه این اتفاقات استخوان‌ها را ضعیف‌تر می‌کنند.

علل و عوامل خطر پوکی استخوان

اگرچه پوکی استخوان در هر سنی ممکن است بروز کند، اما در میان افراد مسن، به ویژه زنان مسن، شایع‌تر است. زنان سفیدپوست و آسیایی بیشتر در معرض ابتلا به پوکی استخوان هستند. سایر عوامل خطر ابتلا به پوکی استخوان عبارت‌اند از:

• سابقه خانوادگی شکستگی استخوان یا پوکی استخوان
• یائسگی زودرس
• عدم دریافت کافی کلسیم و/یا ویتامین D در طول زندگی
• استراحت طولانی مدت در رختخواب یا غیرفعال بودن از نظر فیزیکی
• دود سیگار (سیگاری‌ها ممکن است کلسیم کمتری را از رژیم غذایی خود جذب کنند)
• سابقه شکستگی استخوان بعد از ۵۰ سالگی
• عمل جراحی برای برداشتن تخمدان‌ها قبل از قطع قاعدگی
• مصرف داروهای خاصی از جمله داروهای آرتریت و آسم و برخی داروهای سرطان
• جثه کوچک بدنی!!

مطلب مرتبط: ارتباط کلسیم و بیماری پوکی استخوان

خطر پوکی استخوان با افزایش سن بیشتر می‌شود. در زمان یائسگی، زنان ممکن است طی چند سال به سرعت استخوان خود را از دست بدهند. پس از آن، این سرعت کاهش می‌یابد اما ادامه دار است. در مردان، از دست دادن توده استخوانی کندتر است. اما از سن ۶۵ یا ۷۰ سالگی، مردان و زنان با سرعت یکسان استخوان از دست می‌دهند.

استئوپنی چیست؟

استئوپنی یا کاهش توده استخوانی یک هشدار است. این وضعیت نشان میدهد که از دست دادن استخوان شروع شده است، اما در این مرحله همچنان می‌توان برای قوی نگه داشتن استخوان‌ها و شاید پیشگیری از پوکی استخوان در مراحل بعدی زندگی، اقدام کرد.

آزمایش تراکم استخوان چیست؟

برای برخی افراد، اولین علامت پوکی استخوان این است که متوجه شوند قدشان کوتاه‌تر شده، یا استخوان‌هایشان به راحتی می‌شکنند. نکته این است که منتظر این اتفاق‌ها نباشید تا ببینید آیا پوکی استخوان دارید یا خیر. می‌توانید آزمایش تراکم استخوان انجام دهید تا بفهمید استخوان‌های شما چقدر قوی هستند.

توصیه می‌شود که زنان ۶۵ سال و بالاتر از نظر پوکی استخوان غربالگری شوند، همچنین زنان زیر ۶۵ سال که در معرض خطر شکستگی ناشی از پوکی استخوان هستند.

آزمایش تراکم استخوان، به شما می‌گوید که استخوان‌های شما چقدر قوی هستند، پوکی استخوان یا استئوپنی دارید یا خیر و خطر شکستگی استخوانی در شما وجود دارد یا نه.

چگونه می توانم استخوان هایم را قوی نگه دارم؟ راه های پیشگیری از پوکی استخوان چیست؟

کارهایی وجود دارد که باید در هر سنی برای جلوگیری از ضعیف شدن استخوان‌ها انجام دهید، از جمله:

1. خوردن غذاهای غنی از کلسیم و ویتامین D
2. ورزش‌های منظم مانند تمرین با وزنه، پیاده روی، دویدن، بالا رفتن از پله‌ها، تنیس و رقص

اگر به پوکی استخوان مبتلا هستید، از فعالیت هایی که شامل چرخاندن ستون فقرات یا خم شدن به جلو است، مانند دراز و نشست‌های معمولی یا چرخاندن چوب گلف خودداری کنید.

آیا پوکی استخوان درمان دارد؟

درمان پوکی استخوان به معنای توقف از دست دادن استخوان و بازسازی استخوان برای جلوگیری از شکستگی آنهاست. انتخاب سبک زندگی سالم مانند رژیم غذایی مناسب و ورزش کردن منظم، می‌توانند به جلوگیری از تحلیل بیشتر استخوان‌ها و کاهش خطر شکستگی کمک کنند.

اما اگر تراکم استخوانی زیادی از دست داده باشید، ممکن است تغییرات سبک زندگی کافی نباشد. با پزشک خود صحبت کنید تا از داروهای مناسب برای شرایط خود آگاه شوید.

همچنین خانه خود را در برابر افتادن و سقوط ایمن کنید و سبک زندگی خود را تغییر دهید تا از شکستگی‌های احتمالی جلوگیری کنید. هنگامی که استخوان‌های شما ضعیف هستند، یک زمین خوردن ساده می‌تواند باعث شکستگی استخوان شود.

آیا مردان نیز پوکی استخوان می‌گیرند؟

پوکی استخوان فقط یک بیماری زنانه نیست، اما مردان به اندازه زنان دچار آن نمی‌شوند، شاید به این دلیل که اکثر مردان با تراکم استخوان بیشتری به دنیا می‌آیند. همچنین با افزایش سن، مردان تراکم استخوان را کندتر از زنان از دست می‌دهند.

متخصصان در مورد این بیماری در مردان به اندازه زنان نمی‌دانند. با این حال، بسیاری از مواردی که مردان را در معرض خطر قرار می‌دهند مانند موارد مربوط به زنان هستند، از جمله سابقه خانوادگی، کمبود کلسیم یا ویتامین D و میزان ورزش بسیار کم. سطوح پایین تستوسترون، الکل زیاد، مصرف برخی داروها و سیگار کشیدن از دیگر عوامل خطر پوکی استخوان در مردان هستند.